Lierde onder de pen

Sommige teksten, verhalen of cursiefjes gaan we soms anders lezen en niet alle verhalen hebben een ludieke achtergrond.
Toen ik onlangs één van onze 150 gekozenen naar het kerkhof moest voeren stond ik er niet echt bij stil.
Opgelet, niet dat de persoon overleden was hoor want wij vervoeren ze maar juist in levende lijve hé.
Nee we moesten naar het kerkhof van Adegem om de bevrijding te herdenken en de gesneuvelden te eren.
Tegenwoordig zien we nog regelmatig oorlogsfilms op tv of oorlogsspelletjes voor de pc en ook in de boekhandels liggen sommige rekken vol met geschiedenisboeken en oorlogsverhalen.
Meestal over de grote wereldoorlogen die ze met 1ste en 2de wereldoorlog catalogeren precies of een andere oorlog zou minder erg zijn.
Ja, als oorlogen ver van ons bed uitgevochten worden staan we er niet altijd bij stil en zelfs schokkende oorlogsbeelden blijven meestal uit nieuwsgierigheid of spectaculair op ons netvlies hangen zonder dat we er echt door gekwetst worden.
Het is stilaan een gewoonte geworden van op tv tussen de binnenlandse politiek en de sport wel één of ander beeld te krijgen van een oorlog hier of daar.
Moeilijk in te beelden voor deze die het nooit meegemaakt hebben terwijl de jaren ook afstand nemen en hem verder achteruit dringen.
Op het kerkhof van Adegem liggen er meer dan 1100 doden onder een witte steen in de schaduw van een paar eiken waarvan enkel de bladeren fluisteren in de wind.
Een oase van rust waar zelfs de levende stil blijft tussen de vele namen op grafzerken gebeiteld.
Men kan het zich niet inbeelden hoe luidruchtig een oorlog was eens de dood hem vervangen had.
Hoe luid de geweerschoten weerklonken en hoe het geschreeuw van getroffen makkers door merg en been drongen.
Hoe vliegtuigen ronkend door de lucht kliefden om plots hun bommen te laten vallen en met een oorverdovende knal een verwoeste stilte te brengen waar men tussen het smeulende vuur zelfs de laatste menselijke zucht niet meer hoorde.
Loopgraven waar jonge mensenlevens de dood tegemoet liepen om ons kleine landje te bevrijden.
Toen ik het kerkhof van Adegem opstapte probeerde ik mij sommige zaken voor ogen te brengen.
Mijn fantasie kon mij wel een loopgraaf of een soldaat voor ogen toveren maar daarmee voelt een mens de echte pijnen niet.
Hoeveel verdriet lag er hier niet samen?
Ik las een naam met daaronder de datum van overlijden en soms stond er ook de ouderdom van de gesneuvelde bij.
Op een tijdspannen van september tot oktober sneuvelden hier levens die amper iets van het leven hadden gezien.
Hun jonge jaren doofden ze uit in het vuur van de strijd om een ander land te bevrijden.
Canadezen, Polen, Engelsen een paar Fransen, Australiërs en Nieuw-Zeelanders lagen hier vredevol naast elkaar.
Hoe gruwelijk kan het leven zijn als een verminkt lichaam een verscheurde familie of de dood gelijk staat met vrede.
Daar lagen ze dan allemaal gelijk voor de wet onder een witte rechtopstaande steen waarop graad of rang geen enkele rol meer speelden.
Het was een doedelzak die mij opeens wakker schudde tijdens de ceremonie en die mij op een warme dag zelfs rillingen deed krijgen.
In de middengang de verschillende priesters met enerzijds de genodigden en hooggeplaatste titels zoals afgevaardigde van de koning, ambassadeurs volksvertegenwoordigers en burgemeesters die oog in oog stonden met de oud-strijders en vaandeldragers uit de 2de wereldoorlog.
Fier stonden ze in houding bij het spelen van het volkslied waar het vaandel in volle vrede kon wapperen bij zoveel begraven verdriet.
Overgevlogen continenten die onze bevrijding contant betaalden met hun eigen leven.
De oud-strijders beladen onder medailles en eremetaal die blinkend op hun borst hangen en in fel contrast staan met de blinkende loop van één of ander geschut waar ze vroeger tegenaan keken.
Ontsnapt aan de gruwel maar getekend voor het leven waar het eremetaal nooit voor evenwicht kan zorgen tegenover het lijden en verdriet van wat ooit geweest is.
Herdenkend brengen ze telkens opnieuw de strijd voor ogen en hoopt ieder van hen dat het nooit meer oorlog wordt.
Biddend en hopend omdat het hen zo is aangeleerd en het misschien de enige kracht is die ze in stilte kunnen verwoorden om zo waardig hun woede niet uit te schreeuwen voor de dood van hun makkers die evengoed de hunne kon geweest zijn.
Politieke monden die nooit de oorlog hebben gekend brengen een paar speeches met telkens de boodschap om nooit meer oorlog te voeren.
Oorlogen waarvan men liever de statistieken vergeet maar waar we best maar even kunnen bij stilstaan.
Eerste wereldoorlog: geïdentificeerd 585 002, niet geïdentificeerd 529 812
Tweede wereldoorlog: geïdentificeerd 347 174, niet geïdentificeerd 232 911
Als men de twee oorlogen samen telt komt men aan 1.694 899 geofferde mensenlevens die nu in de dood gezaaid liggen over 23.108 kerkhoven verdeeld over 140 verschillende landen.
Groot moet een landje niet zijn om doden te herbergen want ons landje telt maar liefst 623 van die kerkhoven waarin totaal 204 816 bevrijders hun laatste rustplaats vonden.
Ja, het roept enige stilte op als men er echt wil over nadenken.
In Adegem wordt elk jaar op het einde van de ceremonie de stilte even verbroken door een ontroerende gebeurtenis waar een vliegtuig laag over het kerkhof vliegt en honderden “poppies” of klaprozen dropt boven de meer dan duizend graven.
Iedereen beleefd het op zijn manier maar niemand blijft onbewogen.
Sommigen slikken een krop weg anderen pinken een traan terwijl de honderden rode klaprozen naar beneden dwarrelen om zich tussen de graven te vleien.
Traag vallend zwevend op de wind waar ieder voor zich de tijd heeft om na te denken voor ze de grond raken.
Ooit las ik de woorden “oorlog begint met vrede en eindigt er ook mee”.
Ja, misschien wel goed dat zo een herdenking ons af en toe met onze voeten op de grond brengt.
Vooral om de vrede te bewaren voor onze kinderen of kleinkinderen en vooral uit respect voor de zovele gesneuvelden die hun leven gaven voor onze vrede.

Groetjes chauffeurke