Vooraleer een kort overzicht te schetsen van de belangrijkste wapenfeiten van OGF I is het wellicht aangewezen om even te blijven stilstaan bij de werkelijke operationele opdracht. Wat is in feite het belangrijkste werk van de piloot tijdens zijn soms urenlange vluchten en wie heeft er in feite de touwtjes in handen?

We willen vooraf aanstippen dat elk duo van F-16's, - de standaardpatrouille van elke luchtinterventie -, telkens met volledige bewapening opstijgt. Slechts in de grote minderheid van de gevallen zal deze bewapening ook effectief worden geconsumeerd. De hoofdopdracht bestaat er immers uit, om met de uiterst precieze, veelzijdige en splinternieuwe Sniper XR Advanced Targeting Pod  van op een veilige afstand (meer dan 10 km) en hoogte (6 à 7 km) het terrein te verkennen, zowel 's nachts als overdag, ten voordele van een konvooi of grondpatrouille, met bijzondere aandacht voor mogelijke bermbommen of hinderlagen. Deze verkenning kan gebeuren in een periode die een activiteit van de grondtroepen voorafgaat. Het traject kan ook verkend worden tijdens de verplaatsing van het konvooi zelf, met rechtstreeks radiocontact maar ook met de mogelijkheid om beeldmateriaal in videoformaat door te stralen naar de laptop van de konvooispecialist in de materie. Een impressie van hoe dit verloopt in het Afghaanse conflictgebied en waarbij de voorloper van de Sniper  (de Lantirn) wordt ingezet, kan hier worden bekeken.

Naast de inzet tijdens verkenningsopdrachten moet de F-16 natuurlijk ook zijn tanden laten zien indien de tegenstrever levensbedreigend wordt voor de grondtroepen van ISAF. In sommige gevallen kan de duidelijk waarneembare aanwezigheid van de F-16 al voldoende zijn om de Taliban-strijder of Al Qaeda-discipel tot meer vreedzame gedachten te brengen. Deze air presence is echter niet het ultieme doekje tegen het bloeden en daarom zal ook in sommige gevallen op een oordeelkundige manier gebruik gemaakt worden van de boordbewapening. Een vuurstoot uit het zesloops roterend snelvuurkanon van 20 mm, type Gatling, met een vuurkadans van 6.000 kogels per minuut is een indrukwekkend gebeuren, niet alleen auditief maar ook visueel. Waarschuwingsschoten afvuren voor de boeg van een schip is op zee een alom gekende tactiek. In de woestenij van Afghanistan is de intimidatie door middel van de duidelijk observeerbare inslag van 20 mm granaten dan ook de voorbode van erg vernietigend geweld. Wie niet horen wil kan ook daar aan den lijve voelen dat  het kanonvuur zich zeer snel als een vernietigend spoor naar de locatie van welke snoodaard dan ook kan verplaatsen. Zo bevinden we ons bijgevolg in het geval dat in het vakjargon wordt bestempeld als "armed support to ISAF troops in contact with Opposing Military Forces". De gewapende luchtsteun ten voordele van de ISAF-operaties kan ook andere vormen aannemen en zich richten op vaste doelen. Hierbij zal bij voorkeur gebruik gemaakt worden van de alom gelauwerde precisie geleide bom van 250 kg, de GBU-12, die met zijn laserzoekkop aangestuurd wordt door de Sniper en die met zijn ongeëvenaarde trefzekerheid het risico op mogelijke "collaterale schade" tot een minimum beperkt. We moeten echter aanstippen dat tijdens deze luchtsteun aan de grondtroepen de F-16 piloot geen cavalier seul is maar in een teamverband werkt, waarbij procedures, training en gestandaardiseerde uitrusting de sleutelbegrippen zijn die voor een succesvol resultaat kunnen zorgen. De F-16 piloot werkt immers nauw samen met zijn gesprekspartner op de grond, de Joint Terminal Attack Controller (JTAC) die met de grondtroepen optrekt en die voorzien is van alle toeters en bellen om elke luchtsteun tot een goed einde te brengen. Alhoewel België ook beschikt over uitstekend getrainde en uitgeruste JTAC's, worden zij bij politieke beslissing niet toegelaten om op te trekken met een ISAF-eenheid.
 

Twee technologische hoogstandjes zorgen voor al dit precisiewerk. Aan de ene kant, hoog in de lucht, is er de gondel opgehangen aan de rechterzijde van de motorinlaat van de F-16, de Sniper. Dit elektro-optisch neusje van de zalm, - 239 cm lang met een doormeter van 30 cm en met een gewicht van 199 kg - tovert zowel overdag als 's nachts haarscherpe beelden van de situatie op de grond te voorschijn op de multifunctionele schermen van de F-16 cockpit. De crosshair kan zich op elk potentieel doelwit vergrendelen, elke beweging automatisch volgen en tevens aanduiden waar de laserstraal vanuit de Sniper uiterst precies het doelwit belicht en waar de lasergestuurde GBU-12 zal inslaan. Een erg nauwgezette procedure met de JTAC zal echter het moment voorafgaan waarop de piloot zijn "bomb release button" zal indrukken.
Het kleine wonder van de elektronica waarover de JTAC beschikt en dat onmisbaar is geworden in het leveren van directe en precieze CAS, is in feite een gespecialiseerde laptop met de daarbij horende communicatiemiddelen. Deze uitrusting is beter gekend als de L-3 Rover video terminal  of de Remotely Operated Video Enhanced Receiver van L-3 Communications. Speciaal ontwikkelde software zal toelaten dat er een uitwisseling van videogegevens mogelijk wordt in twee richtingen. Enerzijds straalt de Sniper onder de F-16 rechtstreeks de videobeelden door naar het beeldscherm van de JTAC waarop de gegevens over positie- en doelwitaanduiding, dank zij de geïntegreerde softwaretoepassing Falcon View, worden geprojecteerd. De JTAC van zijn kant kan een zone op het scherm van zijn laptop omcirkelen of pijlen tekenen om een doelwit zo duidelijk mogelijk te accentueren. De piloot hoeft deze input maar op zijn multifunctioneel scherm af te lezen. Indien er aan beide zijden van de video data link absolute zekerheid bestaat over het uit te schakelen doelwit, zal van op de grond door de JTAC het "clear hot" commando gegeven worden waarna de piloot de bomb release button zal indrukken of de trekker van zijn 20 mm kanon zal activeren.
De tweeling Sniper-Rover wordt door sommigen nu al bestempeld als de meest fundamentele revolutie in oorlogvoering sedert de ingebruikname van de radio. Voordien was CAS de kunst om een piloot naar een doelwit te praten. De moeilijke taak van de Forward Air Controler (FAC) bestond erin om vanuit zijn positie, op enkele kilometers voor het doelwit, enkele markante kenmerken van het terrein te benadrukken, die ook de piloot tijdens de eindfase van zijn aanval (tegen hoge snelheid en op zeer lage hoogte, zeg maar ongeveer 800 km/uur en enkele tientallen meters boven het terrein) zou kunnen opmerken. Dit zou vervolgens de piloot moeten toelaten om tijdig het doelwit visueel op te merken zodat hij met de voorziene parameters van snelheid en duikhoek het doelwit kan bestoken.
Met de Sniper-Rover zien piloot en JTAC beiden hetzelfde op een beeld dat meer dan duizend woorden waard is. De radio zal slechts in kritische omstandigheden gebruikt worden. Met een trefzekerheid van ongeveer 2 meter zal er nu een gebouw vernietigd worden in plaats van een hele buurt. Een tegenstrever die zich op meer dan 75 meter bevindt van de eigen posities kan met CAS-vuur worden geneutraliseerd.

Iedereen die bij deze hoogtechnologische CAS betrokken is, voelt zich goed omdat de boeman van weleer, de "collaterale schade" tot het uiterste minimum wordt beperkt. De lasergestuurde GBU-12 behoort trouwens tot de familie van laserwapens, die de voorkeur wegdraagt van alle specialisten te velde. Tijdens de vluchtduur van de bom is immers de kans zeer klein dat wijzigingen over menselijke aanwezigheid in de buurt van het doelwit voor een catastrofe zorgt.
Toch moet gezegd dat de JTAC soms terecht uiting geeft van enige misnoegdheid. Vooreerst zijn er in Afghanistan een onvoldoende aantal JTAC's beschikbaar. Zijn opdracht in het Afghaanse oorlogstheater is echter vitaal en ook zeer delicaat. Het is trouwens niet altijd mogelijk om op een correcte manier in te schatten of bijvoorbeeld een hoop hoger op gelegen rotsen, van waarachter vijandelijk vuur werd gelanceerd, wel een GBU-12 waard is. Bovendien heeft elk land dat aan de ISAF-operaties deelneemt, zowat zijn eigen ROE's, die op papier duidelijk zijn maar die in de hitte van de strijd, waarin tijd leven of dood kan betekenen, tot aarzelingen kunnen leiden. En inderdaad, de commentaar van een Amerikaanse JTAC veteraan, die al geruime tijd te paard, per ezel, te voet of in een voertuig zijn volumineuze uitrusting bij zich heeft, is ontegensprekelijk terecht: "The Taliban is not my enemy - it's the crap I have to carry that's killing me".

In de ganse cyclus van de inzet van onze F-16 tijdens OGF mogen we echter een belangrijke figuur niet over het hoofd zien. Het gaat hierbij over de opdracht van de Red Card Holder of de Belgische verbindingsofficier op het ISAF hoofdkwartier in Kaboel. In het Combined Joined Operations Center (CJOC) is hij er het verplichte doorgeefluik van alle opdrachten die door de F-16's zullen worden uitgevoerd. Het ATO, dat ondermeer alle details bevat van de geplande zendingen, zal niet aan zijn kritisch oog ontsnappen. Indien er enige twijfel bestaat over de zending, en meer bepaald wat de ROE's betreft, zal hij tussenbeide komen en de zending weigeren. Wanneer een duo F-16's vanuit hun QRA worden gelanceerd voor een spoedinterventie zal hij ook erg kort op de bal spelen en eventueel zijn red card te voorschijn toveren. Hij superviseert trouwens ook nauwgezet de uitvoering van elke zending en zal de nodige aandacht besteden aan het mission report dat na elke opdracht wordt opgesteld.