Spinazie kan al zeer vroeg op het jaar gezaaid worden. Vanaf juni tot
half augustus lukt spinazie telen minder goed. Dan zijn de snelle
bloemvorming en de droogte spelbrekers. Na het warmste seizoen is er nog een
herfstteelt mogelijk, evenals een overwinteringsteelt. Of een ras geschikt
is voor de gekozen teeltperiode hangt nauw samen met de groeiduur van het
ras De normale voorjaarsteelt die vanaf maart kan gezaaid worden is de
makkelijkste en meest aangewezen teelt. Matig snel groeiende rassen zijn in
die periode het meest aangewezen. De teeltwijze bepaalt hoe dicht gezaaid
wordt. In Nederland is dat snijspinazie, in Vlaanderen plukspinazie
Spinazie behoort tot de familie van de
ganzevoetachtigen of Chenopodiaceae. Tot dezelfde familie behoren de rode
bietjes, zuring en de snijbiet of warmoes. De soortnaam is Spinacia oleracea.
Spinazie is een éénjarig gewas. Het vormt bladeren én bloemen in één
groeiseizoen. De bloemvorming speelt ons vooral parten als we spinazie
willen telen in het late voorjaar of de zomer.
Van oudsher wordt er een onderscheid gemaakt tussen scherpzadige en
rondzadige rassen. Gezien de opkomst van de hybriderassen is dit onderscheid
aan het vervagen. Als je catalogussen inkijkt worden rassen meer en meer
ingedeeld volgens de groeiduur. Zo blijft het onderscheid bestaan tussen
trage en snelle groeiers, want daar gaat het uiteindelijk om bij spinazie.
Scherpzadige rassen of snelle groeiers
zijn heel geschikt voor de vroege teelt. Deze vroege rassen worden beter
niet geteeld later op het seizoen. Door hun snelle groei wordt er dan
onmiddellijk een bloemstengel gevormd. De bladvorming is dan heel matig. De
rassen zijn te herkennen aan de scherpe stekels op het zaad. De bladeren van
deze rassen zijn smal, spits en opgericht. Standaardrassen van deze groep
waren Eerste oogst en Breedblad scherpzaad.
Rondzadige rassen groeien trager en zijn geschikt voor zaai
vanaf maart. Ze hebben minder neiging tot opschieten. Het zaad is rond en
glad, ook de bladpunten zijn meer afgerond. De groei is niet opgericht, maar
rozetvormig. De rondzadige rassen kunnen sterk verschillen wat betreft
groeisnelheid. Hoe later je zaait des te meer traaggroeiende rassen
aangewezen zijn.
De Teeltperiodes
Spinazie kan al zeer vroeg in het jaar gezaaid worden. Vanaf juni tot half
augustus lukt spinazie telen minder goed. Maar na de warmste zaaiperiode is
er nog een herfstteelt mogelijk, evenals een overwinteringsteelt. Of een ras
geschikt is voor de gekozen teeltperiode hangt nauw samen met de groeiduur
van het ras De normale voorjaarsteelt die vanaf maart kan gezaaid worden is
de makkelijkste en meest aangewezen teelt. Matig snel groeiende rassen zijn
in die periode het meest aangewezen.
De zeer vroege teelt wordt, indien de omstandigheden gunstig
zijn, al eind december gezaaid. Of je kan het meest geschikte moment
uitkiezen tijdens de maand januari of februari. Als de grond te nat is of
tijdens vorstperiodes kan er niet gezaaid worden. Deze teelt is enkel
weggelegd voor diegenen die beschikken over een lichte, goed doorlaatbare
grond die ook in de winter niet te nat wordt. Je kan voor deze teelt het
standaardras Breedblad scherpzaad gebruiken. Bij een zachte winter kan de
oogst reeds in maart beginnen. Het kan ook duren tot begin april vooraleer
er kan geplukt worden.
Bij een vroege teelt worden de zaden heel dicht bij elkaar gelegd.
Bij de voorjaarsteelt, voor de zaai vanaf maart tot begin mei,
gebruik je de vroegste rondzadige rassen. De Viroflay- en Resistoflaytypes
waren de rassen die vroeger veel gebruikt werden voor deze teelt. Ook hier
zijn geschikte hybriden ontwikkeld die deze types vevangen.
De zomerteelt is mogelijk, maar eigenlijk niet aan te raden om
tijdens de zomer spinazie te telen. Spinazie is nu eenmaal een groente die
houdt van koele temperaturen De zaaiperiode van deze teelt is mei tot eind
juli. Je moet dan kiezen voor de traagst groeiende rassen met de hoogste
schietresistentie. En toch zal het bij warm zomerweer nog moeilijk zijn om
goede spinazie te oogsten. Daarom wordt voor deze periode aangeraden de
spinazie te vervangen door de Nieuw-Zeelandse Spinazie.
De herfstteelt kan begonnen worden vanaf de late zomer kan er
opnieuw met succes spinazie geteeld worden. Wordt gezaaid in augustus en
geoogst op het einde van oktober tot november. Hier gebruiken we zowat
dezelfde rassen als in de voorjaarsteelt. De hoge luchtvochtigheid en de
relatief hoge nachttemperaturen die in de herfst voorkomen maken dat de
gevoeligheid voor Wolf (valse meeldauw bij spinazie) hoog is. Kies de meest
recente F1-hybriderassen met zoveel mogelijk resistenties.
Bij de winterteelt is het meest gekende ras "Winterreuzen".
Deze teeltvorm maakt het mogelijk spinazie te zaaien voor de winter om al
heel vroeg in het voorjaar te oogsten. Soms is dit al in februari indien we
een zachte winter kenden.
Om zo weinig mogelijk invloed te hebben van de vorst is het nodig om voor de
winter al een goed ontwikkeld gewas te hebben, dit maakt dat de beste
zaaidatum 15 september is.
Als je later zaait (ten laatste half oktober) zal het resultaat afhangen van
hoe vroeg de eerste winterprik eraan komt, want dan valt de groei stil.
Wegens meer kans op uitval gebruiken we voor de winterteelt opnieuw wat meer
zaad.
Teelt onder koud glas of plastiek
Zaai in oktober en vanaf december in de kas of plastiektunnel om de
oogstdatum opmerkelijk te vervroegen. Hoeft niet verwarmd te worden.
Alhoewel spinazie bijna altijd ter plaatse gezaaid wordt, kunt u voor deze
kasteelt ook eens proberen voor te telen in (pers)potjes. Zo vermijdt u een
minder goede opkomst. Leg een tweetal zaadjes per perspot.
Snijspinazie (links) en Plukspinazie (rechts).
Het verschil zit hem in de zaaidichtheid.
Het zaaien
In Nederland teelt men traditioneel snijspinazie. Tuinders in
Vlaanderen telen veelal plukspinazie. De naam verraadt al het
verschil tussen deze teeltwijzen. Bij plukspinazie wenst men grote bladeren
te telen die één voor één geplukt worden. Snijspinazie wordt een drietal cm
boven de grond volledig afgesneden. De blaadjes van snijspinazie zijn veel
kleiner
Plukspinazie wordt zo'n 1 à 2 cm diep gezaaid, met een afstand
tussen de rijen van 20 cm (enkel bij de zeer vroege teelt 10 centimeter). De
zaaiafstand bedraagt zo'n 2,5 cm, waarna er gedund wordt op 5cm voor de zeer
vroege teelt en de winterteelt en op 10 cm voor de andere teelten. Snijspinazie wordt gezaaid in rijen met een onderlinge afstand
van 15 cm. De afstand tussen de zaden bedraagt één centimeter. Er wordt
achteraf niet gedund
Bemesting
Spinazie vraagt een flinke hoeveelheid (half)verteerde kompost die
oppervlakkig wordt ingewerkt. Minerale meststoffen toedienen vlak voor het
zaaien kan verbranding van de kiemplantjes veroorzaken. Het is beter deze
een tijdje vooraf in te werken.
Vooral voor de vroege teelten kunnen we eigenlijk niet zonder snelwerkende
minerale meststoffen omdat in het vroege voorjaar de vrijgave van stikstof
uit de aanwezige organische stof in de grond of de toegediende organische
bemesting nog niet voldoende. De grond is nog te koud.
Een mogelijke bemesting is 60 gram van een samengestelde meststof (N+P+K)
12+12+18 nadat er reeds organisch materiaal ingewerkt werd. Alhoewel er een
goede bemesting vereist is, overdrijft u beter niet. Spinazie accumuleert
nitraten in het blad. Spinazie groeit niet goed op zure grond. Een bekalking
in de herfst is eventueel nodig.
Snijspinazie wordt na de oogst bijbemest met een kleine hoeveelheid
samengestelde meststof (30 gram anorganische of 60 gram organische
samengestelde meststof). Ook als het gewas wat aan groeikracht verliest,
wordt er bijbemest.
Water geven Spinazie heeft een grote behoefte aan vocht. Op warme dagen en op
lichte grond is het aan te raden 's morgens het gewas te gieten Wolf of valse meeldauw (Peronospora effusa (syn.
farinosa)) bij echte spinazie is een schimmel die vooral bij de lente- en
herfstteelt aardig wat schade kan aanrichten. Als je bleke vlekken op het
blad ziet en aan de onderzijde een grijsachtig tot violet schimmelpluis, dan
is de plant aangetast. Vooral bij een dicht staand gewas dat moeilijk
opdroogt zal Wolf optreden. Het is daarom belangrijk rassen te kiezen die
gedeeltelijk resistent of volledig resistent (bestand) zijn tegen deze
ziekte. Deze rassen zijn dan resistent tegen enkele of alle fysio's. Fysio’s
zijn als het ware variëteiten bij eenzelfde schimmelsoort, bij Wolf zijn er
tot nu toe al 7 verschillende waargenomen. De oudere, traditonele rassen
zijn zelden voldoende resistent. Gelukkig is in het vroege voorjaar, wegens
de lagere temperatuur de kans op aantasting niet zo groot. Chemische
bestrijding is niet mogelijk
De Bietenvlieg veroorzaakt schade vanaf april. De larven van
de bietenvlieg maken mineergangen in de bladeren. Enkel de bladopperhuid
blijft over, wat een witte kleur veroorzaakt. Tot het najaar legt de
bietevlieg eitjes op bladeren. De larven verpoppen na twee weken en nog een
week later ontstaat het volwassen insect
Bietecystenaaltjes veroorzaken een sterke groeivertraging tot
groeistagnatie. Bij de aangetaste planten zijn de cysten duidelijk als
knobbeltjes zichtbaar. Vooral bij een slechte vruchtwisseling kunnen er
problemen ontstaan. Ook bieten en koolsoorten zijn waardplant
Spinazie kan al zeer vroeg op het jaar gezaaid worden. Vanaf juni tot
half augustus lukt spinazie telen minder goed. Dan zijn de snelle
bloemvorming en de droogte spelbrekers. Na het warmste seizoen is er nog een
herfstteelt mogelijk, evenals een overwinteringsteelt. Of een ras geschikt
is voor de gekozen teeltperiode hangt nauw samen met de groeiduur van het
ras De normale voorjaarsteelt die vanaf maart kan gezaaid worden is de
makkelijkste en meest aangewezen teelt. Matig snel groeiende rassen zijn in
die periode het meest aangewezen. De teeltwijze bepaalt hoe dicht gezaaid
wordt. In Nederland is dat snijspinazie, in Vlaanderen plukspinazie
