Inleiding
Deze hoofdstad van Tunesië is zowel een moderne snelle mediterrane als een traditionele tragere Arabische metropool.
Of anders gezegd: het kenmerkende verschil tussen 'de nieuwe stad' en de medina, 'de oude stad'.
Het huidige Tunis is een moderne stad, met vierbaanswegen, zeer moderne hoogbouw en een drukke haven.
De laatste twintig jaren zijn er in Tunis grote hoteltorens, kantoorflats, vele banken en een industriegebied bijgekomen.
Bovendien heerst er een grote bloei in de kunsten, in het onderwijs en in de studie van de islam.
Slechts de stad Fez in Marokko en Caïro in Egypte kunnen zich hiermee meten!
De in het hart van de stad gelegen Zitouna Moskee was een centrum van onderwijs en geleerdheid. Muziek en beeldende kunst werd in de 15de eeuw aangebracht door de uit Spanje verdreven katholieken.
Geschiedenis
Onder de heerschappij van de Romeinen was Tunis slechts een 'randstad' van Carthago. Toen de Arabieren in 698 de stad Carthago plat hadden gebrand kozen ze Tunis als havenstad en legergarnizoen. In 732 werd de Zitouna Moskee gebouwd.
Rond deze moskee zijn de soeks, hammam's en de medersa's zich gaan groeperen, zo ontstond de medina die ooit volledig ommuurd was en voorzien van talrijke toegangspoorten. Het waren de Hafsieden die in de 13de eeuw soekstraten hebben aangelegd die later door de Ottomanen in de 17de en 18de eeuw werden aangevuld met openbare gebouwen en kazernes.
De Fransen hebben (19de eeuw) de ommuring van de medina gesloopt en slechts een paar toegangspoorten gelaten en verder, gedurende een periode van 70 jaar, rond deze medina een nieuwe stad aangelegd volgens een opvallend patroon van loodrecht kruisende straten tussen de medina en de zee, met La Goulette gelegen aan een van de drukste havens van Noord-Afrika. Dit had tot gevolg dat er een massale migratie ontstond van plattelandsbewoners naar de stad Tunis.
Rond deze binnenstad (medina en nieuwe stad) liggen de buitenwijken: in het westen de villawijk Bardo met zijn bekend museum, in het noorden de ambassadewijk met park en universiteit, in het zuiden de industriegebieden.
De nieuwe stad
De hoofdader van de stad is de Avenue Habib Bourguiba, 1,5 km lang en 50 m breed, die de Porte de France (waar de medina begint) en de zee met elkaar verbindt.
In het midden van deze avenue stond vroeger het ruiterstandbeeld van Bourguiba, dit is ondertussen verplaatst naar La Goulette en vervangen door een erg grote hoog geplaatste klok op de rotonde Place 7 novembre 1987 (voormalig Place de l'Afique).
 Met zijn vele haute-couture winkels, gezellige terrasjes, bloemen stalletjes (bloemen zijn zéér duur in Tunesië!) en boekwinkels wordt deze avenue ook wel de Champs-Elysée van Tunis genoemd.
Een paar prachtige architecturale gebouwen zijn opvallend op deze avenue: de rooms- katholieke kathedraal St Vincent de Paul (gebouwd in 1882 in neo-Romaanse stijl) met er tegenover het Staatstheater met een Jugendstil gevel (begin 20ste eeuw) en het Hotel du Lac: een gebouw in de vorm van een omgekeerd trapezium. De vorm van dit gebouw zal zeker bekend overkomen bij de 'kenners' van de film "Star Wars"!
De medina
 Plannetje van de Medina in Tunis
De medina van Tunis is de grootste (270 ha groot en over de 100000 inwoners) en best onderhouden van Tunesië. Hij staat op de Werelderfgoedlijst van de Unesco.
De ingang tot de medina vormt de Porte de France uit 1848, in het Arabisch Bab el-Bar of 'zeepoort'.
Binnen de medina staat het hart van de stad en het gebouw dat boven alles uitsteekt.
|
minaret van de Zitouna moskee
|
|
de Zitouna moskee: binnenplaats en minaret
|
|
|
|
|
|
|
marmeren zuilen galerij bij de gebedsruimte van de Zitouna moskee
|
|
|
Het is de 44 m hoge Jemaa ez Zitouna ('moskee van de Olijfboom'), in 732 gebouwd door de Omajjaden en voltooid in 864 door de Aghlabiden. De minaret dateert uit 1894. De gebedshal wordt gedragen door 184 zuilen en kapitelen, met het merendeel afkomstig uit het oude Carthago.
Dit is de oudste moskee van Tunis en in Tunesië enkel overtroffen door de moskee van Kairouan. Rond de moskee staan een aantal medersa's (of madrasa's) waar studenten hun inleiding tot de koran en de sjaria (het islamitisch recht) kregen.
Iets verder staat de achthoekige (typisch Turks-Ottomaans) sierlijke en door Italiaanse ambachtslieden rijk gedecoreerde minaret uit 1655 van de Hammouda Pasha moskee.
Opvallend is ook de prachtig gekleurde (zwart-wit) marmeren versiering in de halfboog van de gevel; eveneens in Italiaanse stijl.
De ontwerpers van het mausoleum van Bourguiba in Monastir lieten zich inspireren door deze decoraties!
Weer iets verder staat nog een spitse achthoekige minaret behorende tot de 17de eeuwse Sidi Youssef moskee.
De soeks
Het waren de Hafsieden die voor elke ambacht een eigen soek bouwden.
De aaneengesloten winkeltjes staan onder een galerij van bogen, voorzien van openingen in het gewelf om licht door te laten. De straatjes grenzend aan de ingang van de medina zijn niet specifiek per ambacht: ze zijn ook uitermate duur!
Koop beter IN de soek... per ambacht:
- Souq el Attarine: de parfummakersmarkt met hun kruiden, henna, oliën voor parfums, wierook en amber. Geliefd in Tunis is de geur van de jasmijn. De jasmijn komt uit Hammamet en de rozen uit Sfax.
- Souq des Etoffes: de stoffenmarkt
- Souq des Femmes: markt voor vrouwen, oa. safsari's (witte zijden, glanskatoenen of nylon omslagdoeken)
- Souq et Trouk: Turkenmarkt met voornamelijk tapijtenhandel
- Souq el Leffa: tapijten en dekens. Op nr 58 kun je naar het Palais d'Orient, een mooi versierd boventerras met prachtig uitzicht over de medina.
- Souq el Kebabjia: de zijdemarkt
- Souq el Berka: huidig een pleintje met juwelenhandelaars. Vroeger bevond zich hier de slavenmarkt!
- Souq el Chéchias: in bepaalde winkels maakt men hier nog de traditionele rode wollen hooddeksels (oa de Fez) voor mannen
- Souq du Cuivre: kopersmederijmarkt
- Souq el Grana: verkoop van levensmiddelen
- Souq el Fakha: fruit- en groentenhandel
- Souq el Hout: vishandelsmarkt
- Souq el Koumach: kleren en stoffenmarkt
- Souq el Blaghia: markt van de zacht lederen 'slippers' (babouches)
|
koperslager
|
|
tapijt-glas-hout
|
|
poterie-keramiek
|
|
|
|
|
|
|
|
Bardo museum
 De eerste vorm van mozaïek, of mooi betegelde vloer, komt van de Feniciërs. Bij opgravingen in Carthago en Kerkouane werden vloeren met eenvoudige patronen, in wit mozaïek of uit fijngemalen terracotta met stukjes gekleurd marmer en glas, blootgelegd.
De figuratieve mozaïeks uit het Bardo museum dateren van de 2de eeuw na C. en later en zijn gemaakt door Griekse handwerklieden. Ze versierden vaak openbare gebouwen, amfitheaters en badhuizen met mythologische thema's.
Vanaf de 3de eeuw na C. werden ook de vloeren van particuliere huizen bekleed met taferelen uit de jacht, het toneel, de landbouw en de zee. Later ook met Christelijke taferelen. De mozaïekkunst kende nog een laatste heropleving in de 6de eeuw na C. door de Byzantijnen.
Het Bardo museum was vroeger een Moors paleis dat dienst deed als residentie voor de Tunesische beys. Het museum is huidig de bewaarplaats van de Tunesische archeologische schatten.
De Romeinse mozaïeken van het museum zijn de belangrijkste in de wereld.
|
Bardo museum: beneden...
|
|
... en de galerij
|
|
|
|
|
|
|
Fraai sierstucwerk in de Virgiliuszaal
|
|
Koepel in de Soussezaal
|
|
|
|
|
|
Een van de mooiste mozaïeken is deze van Odysseus; de held is vastgebonden aan de mast van het schip om te voorkomen dat hij bezwijkt voor het aanlokkelijk gezang van de Sirenen.
De bemanning wendt de ogen af...
Mozaïek van Odysseus
Het beroemde mozaïek van Virgilius (70-19 v.C.) is gevonden in Sousse.
Virgilius wordt afgebeeld tussen zijn twee muzen die hem moeten inspireren: Melpomene (... van het treurspel) en Clio (... van de geschiedenis).
Virgilius houdt de Aeneïs in zijn handen...
Mozaïek van Virgilius
De naam Carthago is afkomstig van Kart Hadasht ("de nieuwe stad") en gegeven door de Feniciërs in de 9de eeuw v.C.
In 814 v.C. werd de stad gesticht door de Fenicische prinses Elissa-Dido op en rond de Byrsa heuvel.
Volgend Mytisch verhaal verteld over deze stichting:
 "Prinses Dido ontvluchtte met een schip de Fenicische stad Tyrus (in het huidige Libanon), na de moord door haar broer, koning Pygmalion, op haar man. Zo belandde ze aan de noordkust van Tunesië. Van de Numidische prins aldaar kon ze zoveel land krijgen als de huid van een rund kon bedekken. Met haar Fenicische slimheid sneed Dido de huid in lange, dunne reepjes, knoopte ze aan elkaar en omcirkelde daarmee genoeg land om de stad Kart Hadasht ("de nieuwe stad") te bouwen op en rond de heuvel Byrsa ("ossenhuid")."
Later noemden de Romeinen deze stad Carthago.
De legendarische veldheer Hannibal kwam uit Carthago. Tussen 264 en 146 v.C. voerden de Carthageners oorlog tegen Rome: de 3 Punische oorlogen.
Bekend is zijn tweede oorlog waarbij Hannibal met een leger van 40000 man en 300 olifanten over de Alpen trok om Rome te belegeren.
Na zijn historische nederlaag in 202 v.C. tijdens de Slag bij Zama vluchtte Hannibal uit Carthago, na omzwervingen koos hij op 65 jarige leeftijd voor de gifdood in Turkije.
Haat en angst heerste in Rome voor deze Hannibal:
- In 150 v.C. liet Cato de Oudere aan de Romeinse senaat een vijg zien die twee dagen eerder in Carthago was geplukt. Hij toonde de vrucht en besloot zijn redevoering met de bekende woorden: ('Ceterum censeo Carthagium esse delendam!') "... overigens ben ik van mening dat Carthago verwoest moet worden!"
- Romeinse moeders kregen hun kinderen stil met de waarschuwing: "Hannibal komt!"
Tijdens de 3de Punische oorlog werd in 146 v.C. Carthago nagenoeg volledig verwoest, men strooide zelfs zout over de vruchtbare akkers!
De Romeinen bouwden onder Caesar en Augustus rond 50 v.C. op de oude ruïnes een nieuw Carthago met grote gebouwen, theaters, villa's en baden.
Het huidige Carthago is nu een prestigieuze villawijk, vaak gebouwd op de ruïnes van het oude Carthago. De UNESCO heeft een verdere uitbreiding kunnen beletten door Carthago op te nemen in de lijst van Werelderfgoed.
Wellicht de meest indrukwekkende ruïne van het Romeinse Carthago is het aan zee gelegen badcomplex, het grootste buiten Rome.
"De thermische baden van Antoninus", met zijn 'koele kamer', een 47 m lang en 15 m hoog vertrek.
De ene, 15 m hoge zuil, is opgericht om een beeld te geven van de bovenverdieping van deze thermen, waar sport-, ontspanningsruimten en badhuizen waren ondergebracht. De ruimte 'ondergronds' diende als stookruimte voor een systeem van vloerverwarming, kanalen met warmwater voorziening, warme lucht en ventilatie...
Prachtige "Romeinse kapitels"
Dit sierlijke stadje is zonder enige twijfel het meest pittoreske van Tunesië.
Het is gelegen op een 20km ten NO van Tunis.
In de 10de eeuw bouwden de moslims hier, op een heuvel, een ribat (versterkt klooster) als bescherming tegen de binnendringende christenen.
Het stadje ontleend zijn naam aan Abu Said Kalafa ben Yahia el Temimi el Beji, een 13de eeuwse soefi (asceet, mysticus), die zich hier vestigde na zijn pelgrimstocht naar Mekka.
In 1912 vestigde de excentrieke Engelse baron Rodolphe d'Erlanger zich hier. Hij bouwde er een villa en restaureerde de oude huizen. Van de overheid wist hij het gedaan te krijgen dat alle huisdeuren dienden geschilderd te worden in het typische stralend blauw!
Zowel de hobbelige straatjes, de witte gevels en de blauwe met nagels beslagen deuren vormen nu een toeristische topper. Bij een bezoek horen eveneens het drinken van een lekkere en verfrissende kop muntthee, liefst met zonnepitten, en het roken van de waterpijp in het Café des Nattes of het Café Sidi Chabaane met prachtig uitzicht op de omgeving.
Huidig is Sidi (mijnheer) bou (vader van) Said een centrum voor kunstenaars die er graag hun resultaten tonen in de diverse leuke zijstraatjes.
|
Sidi bou Said: terras vlak vóór...
|
|
... het "Café des Nattes"
|
|
|
|
|
|
de hoofdstraat... naar beneden toe...
|
|
... en naar boven toe
|
|
|
|
|
|
|
de zijstraatjes met de kunstateliers
|
|
... en de souvenirs aan de parking
|
|
|
|
|
|
|
Andalousische raam omlijstingen: 'zien zonder gezien te worden!'
|
|
|
Sierlijke deuren in Sidi bou Said
Last updated 9.4.2006
|
