** Hoofdmenu: maak uw keuze! **
Geschiedenis Tun versus Be De islam Economie Klimaat Kunst(ig) Woordenlijst Diverse
Tunis Kairouan Sbeitla Tozeur Douz Matmata Djerba El Jem Monastir Sousse HOME

El Jem

Op de weg van Djerba naar El Jem volgen we de route langs de Golf van Gabes en komen hierbij langs een paar grote industriesteden:

Gabes bezit de enige aan zee gelegen grote oase met een indrukwekkende palmerie van meer dan 300000 palmbomen. Ook hier kun je met een calèche doorheen de oase een mooie tocht maken!

palmerie van Gabes

De lokale ambachtelijke specialiteit van Gabes is het mandenvlechten; in de medina kun je er echt niet naast kijken...

Manden uitkiezen...
in de medina van Gabes

Enkele tientallen kilometers verder op de weg naar Sfax komen we langs Skhira.
Hier bevinden zich de olieraffinaderijen en -reservoirs.
Vóór de kust liggen de grote olietankers die jaarlijks zo een 15 miljoen ton olie verschepen!
Vanuit Skhira loopt er een pijpleiding naar Tunis en komen er pijpleidingen toe vanuit het Algerijns oliecentrum in de Sahara en de olie 'van eigen Tunesische bodem' uit El Borma.

Op 140 km van Gabes komen we in Sfax, na Tunis de grootste stad met de drukste haven van Tunesië. De stad is voor de helft een industriecentrum met een rooster van loodrecht op elkaar staande rechte en brede straten en voor de andere helft de medina met zijn smalle kronkelige straatjes. De haven zorgt voor de uitvoer van granen, fosfaat, vruchten, conserven en olijfolie.
In het industriegebied bevinden zich twee grote fosfaatfabrieken en vele olijfoliefabrieken voor de opslag, persing en verwerking van de olie tot zeep, vaseline en glycerine. De lucht is er behoorlijk vervuild en 'ruikt' ook erg! Helaas is er een overproductie aan olijfolie, vandaar dat de overheid stimuleert in de verbouwing van granen.
De stad zelf is toeristisch weinig bijzonder maar wél de medina met zijn 9de eeuwse muren en de Bab (toegangspoort) Diwan uit de 14de eeuw.
Het is goed kopen in de medina: de kwaliteit van de aangeboden 'souvenirs' is er beter en de prijzen lager dan in de meeste toeristische steden...

Het industriecentrum van Sfax
... en in de industriebuurt

De Bab Diwan vormt de ingang tot de medina
... minaret gezien vanuit de medina

Olijfboom en vruchten

luchtfoto van olijfbomen: geplant op een 'onderlinge afstand van 14m', met tussenin ruimte om de grond goed 'waterdoorlatend' te maken!

olijfbomen: het 'goud' van de Sahel! De streek rond Sfax tot Sousse is één enorm groot 'woud' van olijfbomen.
Hier staat het grootste deel van de 20 miljoen olijfbomen die Tunesië rijk is; het is hier in dit deel van de Sahel dan ook, buiten het werken in de industrie, de broodwinning voor het harde werk van de landbouwers.
Voldoende redenen om de olijfboom en zijn vrucht, de olijf, beter te leren kennen:

  • de olijfboom zijn Latijnse naam is de "Olea Europaea"
  • hij kent zijn oorsprong rond 3500 v.C in het oostelijke deel van de Middellandse zee
  • zowel in het Oude als Nieuwe Testament speelt de olijf een belangrijke rol: zowel als voedsel (de olijf en de olijfolie) omwille van hun uitzonderlijke hoge voedingswaarde en hun goede bewaarbaarheid, maar ook als lampenolie en voor de zalving en balseming
  • ook in de islam staat de olijfboom symbool voor het licht, de mannelijkheid en de associatie met Mohammed
  • het waren de Feniciers die de vrucht importeerden en de Romeinen maakten grote winsten met de teelt: zo is het theater van El Jem gebouwd met de winsten!
  • de in deze streek gebruikte olijf is de inheemse Barouna-olijf; er bestaan zo een 85 soorten olijven... ideale aanplanting van olijfbomen...
  • de ideale grond voor de olijfboom moet goed waterdoorlatend zijn met in droge zomers een temp. tussen de 25 tot 45°C; de boom verdraagt geen langdurende vorst
  • daar de olijfpit zéér hard is kan ze moeilijk kiemen, daarom worden jonge bomen door stekken aangeplant
  • de olijfboom wortelt diep en maakt lange worteluitlopers: de onderlinge ideale plantafstand is 14 m...
  • de olijfboom is altijd groen (bladhoudend) en bloeit wit in de lente
  • de boom wordt een 7 m hoog en is na 4 jaar volwassen
  • hij kan tot 300 à 500 jaar oud worden
  • de boom draagt pas na 8 à 10 jaar vruchten en zijn opbrengst stijgt tot de boom zo een 35 jaar oud is, vanaf dan blijft de opbrengst nagenoeg stabiel tot de boom zo'n 150 jaar oud is, daarna daalt de opbrengst; de kwaliteit van de olie echter blijft constant!
  • onder goede omstandigheden geeft de boom een opbrengst van 30 tot 50 kg olijven per jaar; 4 à 5 kg olijven geeft één liter olijfolie!
  • het oogsten vindt plaats van november tot maart
  • men 'oogst' jonge bomen door te schudden aan de boom en de olijven op te vangen in een net dat men rond de boom uitspreidt; oudere bomen worden met de hand (!) geoogst of men 'slaat' de olijven met een stok van de boomtakken
  • de eerste 'koude' persing ("extra vierge") levert de beste olijfolie
  • de smaak van olijfolie is onderhevig aan licht en lucht: gesloten bewaren in blik is beter dan in flessen!
  • olijfolie is tot 3 jaar te bewaren
  • olijfolie is goed voor de gezondheid: vermindert het slechte LDL-cholesterol, voorkomt hart- en vaatziekten, vermindert te lage of te hoge bloeddruk, verkleint de kans op kanker, doet maag en lever beter functioneren, is goed voor het bottenstelsel, vermindert (met 75%) de kans op rheumatiek, helpt bij de behandeling van suikerziekte...

El Jem, of El Djem (wat 'ster' betekent), ligt op enkele km van de kustlijn.
Het plaatsje is bekend omwille van zijn beroemd Romeins amfitheater.
Amfitheater van El Jem

zijkant El JemHet theater van El Jem is het grootste amfitheater buiten het Colloseum van Rome, waarvan het een voorbeeld is en het is beter bewaard gebleven.
Het bouwwerk is een ovale ruimte, 149 bij 124 m, met tribunes tot 36 m hoog bestaande uit drie verdiepingen. Tussen de bogen van de arcade zie je langs de buitenkant de halfzuilen met Corinthische kapitelen.
In de 3de eeuw n.C. werd met de bouw begonnen onder keizer Gordianus I, maar bij gebrek aan geld is de bouw nooit volledig voltooid.
Aan de westkant is een groot gat in de ommuring: in 1695 liet Mohammed Bey een deel van het gebouw opblazen omdat opstandige Berbers er zich steeds gingen verschansen.
Het theater bood plaats aan een 35000 toeschouwers die er bloederige schouwspelen, wat in de mode was in die tijd, volgden:

  • gladiatorspelen vonden er plaats: de gladiatoren bevochten elkaar of ze vochten tegen wilde dieren, zoals de huidige Spaanse matadors.
    Vóór de gevechten begroetten de gladiatoren, in hun beste gevechtskledij, er de magistraat met de beroemde leuze: "Ave, morituni te salutant" of "Heil, zij die gaan sterven begroeten u"
  • ofwel werden slaven, misdadigers en Christenen voor de leeuwen gegooid...

Onder het rooster in het midden van het theater bevindt zich een brede en diepe gleuf.
Langs hier kwamen de wilde dieren in de arena. Onderaardse gangen gaven verder toegang tot de voorraadkamers en kooien van de dieren.

het grote 'gat' in de ommuring

links een deel van de (gerestaureerde) 'tribunes', met zitplaatsen voor 35000 toeschouwers; middenin het grote rooster naar de dierenkooien de drie verdiepingen
een restand tussen de opengeschoten 'gaten' langs de buitenzijde: de halfzuilen met Corintische kapitels tussen de bogen

naar vorige: 'Djerba' naar boven: 'Hoofdmenu' mail naar: f.vanlil@yucom.be naar volgende: 'Monastir'

Last updated 8.4.2006