De stad Fès is de oudste keizerstad van Marokko.
Ze is niet alleen een bekend productiecentrum voor de kunstnijverheid, maar ook de religieuze, intellectuele en artistieke hoofdstad van het land. Deze stad wordt ook wel "het Athene van Afrika" genoemd, deels omdat ze een universiteit heeft die vroeger werd gesticht dan de Sorbonne van Parijs.
Fès werd gesticht door Idriss I in het jaar 789.
De stad is onderverdeeld in twee delen:
- Fès el- Jedid of het nieuwe Fès en
- Fès el- Bali, het oude Fès.
Fès el- Bali
De medina
 Deze ligt achter de grote toegangspoort uit de 13de eeuw. De poort is aan één zijde versierd met blauwe (de kleur van Fès) geëmailleerde faiencetegels en aan de andere zijde met groene (de kleur van de Islam) tegels. Doorheen de poort is links de Karaouine moskee te zien en rechts de zaouia van Moulay Idriss II.
De medina is door de Unesco uitgeroepen tot cultureel erfgoed van de mensheid. Je kan er best verdwalen: ze bevat meer dan 1000 doodlopende straatjes!
De smalle straatjes bieden enkel doorgang aan ezels voor het vervoer van goederen. Het geroep van "ballach!" ("opgepast!") is dan ook niet uit de lucht.
Ambachten
In en rond de soek kun je in Fès zéér goed de verschillende artisanale ambachten bekijken:
(zie ook Kunst(ig) voor meer info.)
- links boven: het 'bewerken' van keramiek mozaïek tegels door met een speciale hamer stukjes email weg te kappen om zodoende een mooi geometrisch patroon te verkrijgen. Deze techniek noemt men "zellige".
- rechts boven: aardewerk siervoorwerpen worden, op een witte geëmailleerde ondergrond, verder 'beschilderd' met de zo typische kobaltblauwe kleur van Fès.
- links onder: koperbewerking in allerlei vormen.
- rechts onder: tapijtweven: hier maakt men zéér fijn geweven en geschoren fluwelen tapijten.
De leerlooierswijk
Dit 'beeld' is zowat overal ter wereld bekend... en toch wordt deze activiteit niet enkel toegepast in Fès! Het doel van leerlooien is om een dierenhuid soepel en bestand tegen bederf te maken.
Het proces verloopt als volgt:
- huiden van schapen, geiten, runderen en dromedarissen worden eerst onthaard en ontvleesd
- daarna in een kalkbad ontkalkt en geweekt (voor de soepelheid) en gepikkeld in water met zwavelzuur of zeezout
- dan komt het echte looien in stenen of houten kuipen met natuurlijke of chemische looistoffen en drogen, daarna de zeemlooiing (om de vezels soepeler te maken) in een vette oplossing
- de huiden worden daarna afgekrabd, gewalst en geschuurd (voor de glans)
- dan komt het verven met plantaardige stoffen en een beitsmiddel (om de kleur te fixeren)
- tenslotte worden de huiden gedroogd op gras of stro...
Ontharen en drogen
|
|
Looien en verven
|
|
|
|
De medresse El- Attarine en de moskee van Karaouine
Deze medresse is de mooiste van Fès, ondanks zijn kleine afmetingen. Ze is gebouwd in de 14de eeuw. De open binnenplaats is omgeven door prachtig gesculpteerd cederhouten afdak en vensters, de wanden en zuilen uit marmer en albast zijn rijkelijk versierd met kalligrafisch en geometrische motieven met onderaan de mozaïek tegels.
De moskee (verboden voor niet- moslims!) is ingewijd in 933 als vrijdagmoskee en verder afgewerkt in 1135. Veertien deuren leiden naar de gebedsruimte, die uit zestien schepen bestaat. Het dak rust op 270 zuilen! Op de grote binnenplaats met een bron en groot waterbekken voor de rituele wassing staan twee paviljoenen met marmeren zuilen. Deze zijn een imitatie van het Alhambra van Granada. Bovendien is hier het oudste centrum voor religieus onderwijs gevestigd. Het is een van de grootste van de maghreb.
De El Attarina medresse
|
|
Moskee van Keraouine
|
|
|
|
Fès el- Jedid
De moderne (nieuwe) stad is gebouwd tijdens het protectoraat. Ze is gebouwd met een regelmatig stratenplan, maar mist elke charme.
Hier bevindt zich het koninklijk paleis (Dar el- Makhzen). Het is niet voor het publiek toegankelijk en diende vroeger als paleis van de sultan en voor zijn troepen.
Ook de mellach bevindt zich hier die overigens de grootste is van Marokko.
Last updated 9.4.2006
|