Historische Kroniek van de beide Baarles in de 20e eeuw


Baarle in de 20e eeuw



1900 Henricus A.J. Van Gilse volgt zijn vader Petrus Jac Van
Gilse op als burgemeester van Baarle-Hertog. Hij werd op 28
februari 1862 geboren. Ook hij blijft evenals zijn vader tot
aan zijn dood (10 november 1933) burgemeester van
Baarle-Hertog. Evenals zijn vader is hij bierbrouwer van
beroep.
Vanwege zijn 25-jarig ambtsjubileum in 1925 wordt hem een
gedenksteen in het gemeentehuis aangeboden. Op deze
gedenksteen wordt de herinnering aan de laatste twee Van
Gilses die burgemeester waren van Baarle-Hertog levend
gehouden. De gedenksteen is heden ten dage nog te bewonderen in
de voormalige raadszaal die nu deel uitmaakt van het Heemhuis.
1900 In 1900 wordt in Baarle-Hertog de duivenbond 'De Valk'
opgericht. De vereniging is nu bekend als Postduiven
Vereniging 'De Valk'.
1900 In 1900 wordt door de Staatsspoorwegen (SS) in Nederland de 
zijlijn Riel-Goirle aangelegd. Deze zijlijn van het 'Bels 
Lijntje' is in feite een industrieaansluiting naar een aantal 
textielfabrieken in Goirle.
1901 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1028 inwoners.
1901 Frans Verheijen begint in 1901 met de fabricage van
limonade in Baarle-Nassau. Hij is in 1900 begonnen met een café
en maakt al spoedig in België kennis met het fenomeen
limonade. In 1901 begint Frans Verheijen dan zijn produktie
van 'priklimonade'. Hij schaft zich daarvoor een honderdtal
flesjes en een schudmachine, om het koolzuur in de limonade te
brengen, aan. Limonade wordt getapt in borrelglaasjes en kost
2 à 3 cent per glaasje!
1903 In 1903 gaat de houten standaardmolen aan de Alphenseweg in 
vlammen op. Hij wordt vervangen door een stenen bergmolen op de 
plaats aan de Alphenseweg waar nu nog de stenen romp staat.
1904 Op initiatief van pater G. van de Elsen wordt in
Baarle-Nassau de coöperatieve zuivelfabriek 'De Hoop'
opgericht.
1905 De pastorie van de Nederlandse parochie (OLV van
Bijstand) wordt gebouwd naar een ontwerp van architect J.
Reijns uit Goirle. De eerste steen wordt door Pastoor Key
gelegd.
1905 Het nieuwe gemeentehuis van Baarle-Nassau aan de Singel
wordt in gebruik genomen. Het betreft hier de voormalige
pastorie van Baarle-Nassau. Het direct gevolg is dat het oude
raadhuis uit 1639 verkocht wordt aan de weduwe Van
Looveren-van Gorp.
1906 De gemeente Baarle-Nassau laat de Singel verharden met
klinkers.
1906 Tjeerd de Jong vestigt zich op 4 mei op het
Oosteinde 9b met een drukkerij. 
Hier wordt op 5 juli 1906 zijn zoon Emiel geboren.
1906 Op 1 oktober 1906 wordt het grensstation van Ir. G.W. van
Heukelom officieel geopend zonder enig feestelijk vertoon.
1907 De Tiendwet van 1907 maakt aan de heffing der tienden in 
Nederland en dus ook te Baarle-Nassau. Ook aan de tiendheffing
van de abdij van Thorn komt officieel een einde, hoewel de Abdij 
al sinds de Franse tijd niet meer bestaat.
Hiermee zijn de laatste tastbare herinneringen aan de abdij
van Thorn verdwenen.
1907 In 1907 wordt te Baarle-Nassau Boerenbond St. Isidorus
opgericht. Doel is economische voorlichting en culturele en
sociale vorming te verzorgen voor haar leden.
1907 Op 21 november verhuist Tjeerd de Jong met zijn 
gezin en drukkerij naar een pand in de Kerkstraat in 
Baarle-Nassau (daar waar nu Juwelier David is gevestigd).
1908 In 1908 wordt in Baarle-Hertog het vrijwillige
brandweerkorps opgericht.
1908 In 1908 wordt op initiatief van burgemeester van Gilse de
harmonie St. Remi in Baarle opgericht.
Speciaal voor de harmonie liet hij de parochiezaal bouwen.
1909 In oktober 1909 beginnen de zusters Ursulinen uit Meerle
een bewaarschool in Ulicoten. In januari 1910 beginnen zij ook
een lagere school. Vanwege het feit dat zij in Nederland geen
onderwijsbevoegdheid hebben, verlaten zij in juli 1912
Ulicoten.
1909 De Broeders der Christelijke Scholen van 
Jean Baptist de la Salle kopen het pand van de familie De Pauw 
(ook geschreven als De Paeuw). Op 27 november komt de eerste 
kloosterling uit Groot Bijgaarden hier aan. De eerste broeder 
komt op 4 december aan uit Kortrijk.
1911 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1221 inwoners.
1911 In 1911 worden de openbare lagere school en de
onderwijzerswoning van schoolhoofd H. Joosen aan de
Stationsstraat gebouwd. Architecten zijn P.A. Ooms en L. van
de Plas uit Breda. Het geheel is gerealiseerd door aannemer P.
Busio uit Ginneken.
1911 Oud-pastoor Petrus Keij viert op 14 juni 1911 zijn
diamanten priesterfeest. Van 1861 tot 1906 is Petrus Keij
pastoor geweest van de O.L.V. van Bijstand parochie van
Baarle-Nassau. Hij is de bouwer van de stenen kerk aan de
Nieuwstraat en van de nieuwe pastorie van 1905. Petrus Keij
overlijdt op 3 maart 1913 in Baarle-Nassau.
1912 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1188 inwoners.
1912 In 1912 wordt te Zondereigen een eigen vrijwillig
Brandweerkorps opgericht.
1912 Op 27 maart 1912 wordt door de gemeenteraad van
Baarle-Nassau besloten om de weg naar Poppel met zijtak naar
Alphen te verharden.
1912 Op 30 april 1912 besluit de gemeenteraad van
Baarle-Nassau tot het verharden van dat gedeelte van de
Kapelstraat vanaf de verharding ter hoogte van de Veldbraak
tot op Nijhoven. Men zal klinkers gebruiken van de
steenfabriek van J.C. van de Heuvel te Rijen.
1912 Met ingang van 1 juni 1912 wordt de Openbare School te
Ulicoten opgeheven wegens de opening van een bijzondere school
op die datum.
1912 Op zondag 16 juni 1912 wordt de eerste kerk van
Weelde-Statie ingewijd.
1912 Op 1 oktober 1912 wordt de school van Weelde-Statie
officieel geopend.
1913 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1203 inwoners.
1913 In augustus 1913 komen de zusters Dominicanessen uit
Voorschoten naar Ulicoten om hier het onderwijs aan de meisjes
voort te zetten. Zij zullen dat doen tot ca. 1960. Zij volgden
de zuster Ursulinen uit Meerle op (zie 1909).
1913 Op 16 september 1913 wordt het klooster van de Paters van
de H.Geest aan de grens in gebruik genomen. Op 31 augustus
1913 kwamen de eerste vier 'pioniers' naar de grens.
1914 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1178 inwoners.
1914 De Schiedamse groot-industrieel Theodorus Cornelis
Melchers wordt bij de veiling van 23 maart 1914 de nieuwe
eigenaar van het landgoed met Hooghuis aan de Bredaseweg te
Baarle-Nassau.
1914 Op 14 april 1914 wordt burgemeester E.C. Erzey benoemd
tot burgemeester van de gemeente Jutphaas. De gemeenteraad van
Baarle-Nassau besluit op 30 april 1914 de heer Erzey eervol
ontslag te verlenen.
1914 Op 1 juli 1914 wordt de heer W.C.J. Mensen uit
Princenhage plechtig ge‹nstalleerd als burgemeester van
Baarle-Nassau. Bij K.B. van 6 juni 1914 wordt hij tot
burgemeester van Baarle-Nassau benoemd.
1914 Op 2 augustus 1914 verklaart Duitsland aan Frankrijk en
Rusland de oorlog. De eerste wereldoorlog is een feit. Het
grootste deel van België zal bezet worden. Baarle-Hertog kan
echter niet bezet worden zonder de neutraliteit van Nederland
te schenden.
1915 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1173 inwoners.
1915 Zonder medeweten van de Duitsers en de Nederlanders weet
men in Baarle-Hertog een post voor draadloze telegrafie en
goniometrie te plaatsen. Paul Goldschmidt is de
initiatiefnemer van dit plan. Baarlenaar Leo de Pauw hielp hem
daarbij. Op allerlei slinkse wijzen weet men de benodigde
onderdelen voor de telegrafiepost via Nederland naar
Baarle-Hertog te smokkelen. Op 17 oktober 1915 is de zender
operationeel en kan de eerste verbinding worden gelegd met het
front aan de IJzer.
1915 Roomboterfabriek 'De Verbroedering' te Castelré wordt
gemechaniseerd. Men installeert een benzinemotor van 6 pk.
1916 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1219 inwoners.
1916 De noodkerk van Castelré wordt op 16 maart 1916 door
pastoor Peeters van Baarle-Nassau ingewijd. Pastoor van deze
noodparochie is de Belgische legeraalmoezenier Leon Baes die
op 30 december 1914 te Breda door Mgr. Hopmans priester is
gewijd. In februari 1915 wordt Leon Baes belast met de
eredienst in Castelré. De eerste kerkdiensten worden gehouden
in het café op de hoek Hooiberg-Haldijk totdat de nieuwe
noodkerk aan de Hooiberg gereed is.
1916 Met ingang van 1 augustus 1916 wordt H. Joosen benoemd
tot hoofd der school in Castelré. De openbare school wordt in
twee schoollokalen in de noodkerk van Castelré gehuisvest en
officieel op 15 september 1916 in gebruik genomen.
1917 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1246 inwoners.
1917 Op 17 oktober 1917 komt het klooster van de zusters
Dominicanessen uit Voorschoten  gereed. Het St.
Gerardus-Majella klooster is ontworpen door architect Fr.
Jansen uit Baarle Nassau. Achter het klooster is een
schoolgebouw, waar de zusters de meisjes van Baarle-Nassau
zullen onderrichten.
1918 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1255 inwoners.
1918 Van december 1918 tot 21 december 1923 heeft
Baarle-Nassau elektrische verlichting verzorgd door de "Mij.
tot verschaffing van elektrisch licht te Baarle-Nassau". Een
particulier initiatief van A.L. Janssens, dat zorgde voor de
elektrische straatverlichting. De elektriciteit wordt opgewekt
d.m.v. een generator die wordt aangedreven door een
zuigergasmotor van 20 PK. De elektriciteitscentrale van A.L.
Janssens blijft tot 21 december 1923 bestaan. Wegens het
overlijden van de eigenaar, wordt het bedrijf door weduwe
Janssens op die datum opgeheven. Pas in 1927 begint de PNEM
met de aanleg van een nieuw elektrisch net. In de periode
1923-1927 worden de straten weer verlicht met
petroleum-lantaarns.
1919 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1260 inwoners.
1919 Bij de veiling van het landgoed aan de Bredaseweg met het
Hooghuis wordt architect Jac. van Groenendaal de nieuwe
eigenaar.
1920 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1294 inwoners.
1920 In 1920 wordt te Zondereigen de duivenbond 'Nooit
verwacht' opgericht.
1920 In 1920 wordt te Ulicoten de Boerenbond St. Bernardus
opgericht.
1920 Op 25 april 1920 besluit de gemeenteraad om de openbare
lagere school van Baarle-Nassau per 1 mei 1920 te sluiten.
1920 In de raadsvergadering van Baarle-Nassau van 28 juni 1920 
wordt besloten de Oordeelsestraat tot aan de splitsing bij 
'De Roos' te bestraten met keien. Totale kosten fl. 34.000,-.
1920 In de raadsvergadering van 28 juni 1920 wordt besloten
dat de gemeente Baarle-Nassau zal toetreden tot de Vereniging 
van Nederlandsche Gemeenten.
1920 Eind 1920 telt Baarle-Nassau 2828 inwoners en 
Baarle-Hertog 1308 inwoners.
1921 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1335 inwoners.
1921  Een gevlucht 'kasteelsmanneke' pleegt een overval op
Begga Joren in Castelré. De overvaller laat haar voor dood
achter. Begga overleeft de overval en sterft op natuurlijke
wijze op 3 februari 1925.
1921 De gemeenteraad van Baarle-Nassau besluit in 1921 om de
in 1920 aangekochte leerlooierij van H. van Sommeren aan de
Alphenseweg te verbouwen tot Veldwachterwoning met gevangenis-
cellen en een brandspuithuis. Kosten verbouwing: fl. 6724,-.
1921 Op 12 mei 1921 wordt door de gemeenteraad van Baarle-Nas-
sau de Verordening op de Vrijwillige Brandweer bekrachtigd. De
21ste mei daaropvolgend treedt de Vrijwillige Brandweer van
Baarle-Nassau voor de eerste maal aan voor een oefening.
Daarmee is de Vrijwillige Brandweer van Baarle-Nassau een
feit.
1922 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1346 inwoners.
1922 De gemeenteraad van Baarle-Nassau besluit de keiweg in de
Oordeelsestraat te verlengen vanaf 'De Roos' richting Alphen
tot aan A.P. de Vet en in de richting Poppel tot aan J.B.
Lauwers. Totale lengte nieuwe verharding: 1100 meter, kosten
fl. 15103,-.
1922 Bierbottelarij van F. Verheijen in Baarle-Nassau wordt
gemechaniseerd met een benzinemotor van 3 pk.
1923 Baarle-Hertog telt per 1 januari 1360 inwoners.
1923 De gemeenteraad van Baarle-Nassau besluit om het gemeen-
tehuis een belangrijke opknapbeurt te geven. Architect L. Kok
uit Etten-Leur wijzigt de gehele voorgevel van het pand.
1923 Tot 21 december 1923 beschikt men in Baarle-Nassau nog
over elektrische straatverlichting. Daarna niet meer vanwege
de opheffing van de Electriciteitscentrale van Wed. A.L.
Janssens. Men gaat weer over op Petroleumverlichting. Ook
bedrijven die inmiddels elektromotoren hadden ge‹nstalleerd
komen hierdoor in de problemen. Het zal tot februari 1928
duren vooraleer er een nieuw elektriciteitsnet in gebruik kan
worden genomen.
1923 Er wordt in 1923 voor het eerst een autobusdienst inge-
steld naar Breda, rijdende op de marktdagen, zijnde dinsdag en
vrijdag. Zaterdags wordt er naar de markt te Turnhout gereden.
Daarnaast rijdt men elke eerste maandag van iedere maand naar
Tilburg. De firma Chr. van Dorst uit Baarle-Hertog onderhoudt
de dienst. De dienst naar Turnhout wordt twee jaar later al
weer gestaakt.
1924 In 1924 heeft de veestapel enorm te lijden van de mond-
en klauwzeer. In totaal worden 87 stallen door de ziekte
aangetast.
1924 In 1924 is de autobusdienst vanuit Baarle-Nassau als
volgt geregeld: naar Tilburg 3x per dag v.v., naar Breda,
dinsdag en vrijdag 3x per dag v.v. en naar Turnhout iedere
zaterdag. Op 1 augustus 1924 vangt de firma F. van Morkhoven
(TABO) aan met de autobusdienst naar Tilburg.
1925 In Zondereigen wordt in 1925 een eigen afdeling van het
KVLV (Katholiek Vormingswerk voor Landelijke Vrouwen) opgericht.
1925 In 1925 overschrijdt het inwoneraantal van Baarle-Nassau
de 'magische grens' van 3000. Op 31 december 1925 telt men
3004 inwoners.
1925 Ook in 1925 heeft de veestapel nog te lijden van de mond-
en klauwzeerepidemie. In totaal worden 34 stallen besmet door
de ziekte.
1925 In 1925 wordt er voor wat de autobusdienst betreft uit-
sluitend nog gesproken van een dienst naar Tilburg en wel 3x
per dag v.v. die onderhouden wordt door de firma van Morkho-
ven.
1926 In 1926 wordt te Baarle de Voetgangersbond
'Scherpenheuvel' opgericht. Doel is de jaarlijkse
voetgangersbedevaart naar Scherpenheuvel te organiseren.
1926 Op 26 juli 1926 wordt te Ulicoten de Bijenhoudersbond St.
Ambrosius opgericht.
1926 In de gemeenteraadsvergadering van Baarle-Nassau van 12
februari 1926 wordt besloten om de Openbare Lagere school te
Castelré op te heffen tegen 1 juli 1926. Het hoofd der school
H. Joosen wordt eervol ontslagen per 1 augustus 1926.
1926 In het najaar van 1926 wordt door de protestantse gemeen-
te van Baarle-Nassau begonnen met de afbraak van de S. Sal-
vatorkapel. De stenen en ornamenten moeten dienen voor de
restauratie van de Hervormde kerk te Ginneken. Vóór Nieuwjaar
1927 zal alles afgebroken en weggevoerd zijn.
1927 In de gemeenteraadsvergadering van Baarle-Nassau van 22
juli 1927 gaat men akkoord met de principeovereenkomst met de
PNEM, die een elektriciteitsnet zal aanleggen in het dorp. Op
28 februari 1928 wordt dit net in de kom van het dorp
officieel in gebruik genomen.
1927 De gemeenteraad van Baarle-Nassau besluit afwijzend op
een subsidieverzoek voor een autobusdienst Baarle-Breda.
1927 Coöperatieve Stoomzuivelfabriek 'De Eendracht' te Ulico-
ten laat een nieuwe fabriek bouwen achter de eerste melkfa-
briek, die vanaf dan dienst zal gaan doen als pakhuis voor de 
NCB. De nieuwe fabriek is ontworpen door architectenburau 
Martens en Kramer te Oosterhout.
1927 In 1927 wordt opnieuw gepoogd een busdienst tussen Baar-
le-Hertog en Turnhout van de grond te krijgen. De dienst wordt
driemaal per dag uitgevoerd. Klaarblijkelijk is de treinver-
binding voor het reizend publiek voldoende, want in 1928
rijden er al geen bussen meer.
1928 De katholieken slagen erin door middel van een stroman om
de grond van de voormalige Salvatorkapel aan te kopen. Dit
opent de mogelijkheid om weer een Salvatorkapel te bouwen.
Dankzij royale giften krijgt men de gelden voor de bouw bij
elkaar. Uiteindelijk wordt een ontwerp van de Benedictijner
pater van der Laan uit Oosterhout onder leiding van architect
Jacobs uit Alphen gebouwd. De werken worden uitgevoerd door
aannemers J. Koks (metselwerk) en J. Moeskops (timmerwerk),
beide van Baarle-Nassau.
1928 In Baarle-Nassau wordt in 1928 een plaatselijke afdeling
van de KVO (Katholieke Vrouwen Organisatie) opgericht.
1928 In Ulicoten wordt ook in 1928 een afdeling van de KVO
opgericht.
1929 In 1929 wordt melding gemaakt van een geregelde autobus-
dienst van de ATO naar Tilburg van 5x per dag v.v.
1929 De Kempische Automobiel Vereniging krijgt in 1929 een
concessie voor een autobusdienst tussen Baarle-Hertog en
Turnhout.
1930  Sinds 1930 heeft Baarle-Hertog een eigen telefoon-
centrale. Op 2 april 1930 sluit het gemeentebestuur van Baar-
le-Hertog een overeenkomst met de Regie der Telegraaf en
Telefoon (RTT), waarbij een lokaal op de bovenverdieping van
het Gemeentehuis wordt ingericht als telefooncentrale. Later
verhuist de telefooncentrale naar de benedenverdieping. Deze
blijft hier tot 31 maart 1970. Dan wordt namelijk een nieuwe
automatische centrale in gebruik genomen aan de Uitbreidings-
straat.
1930 Bij gelegenheid van het zilveren priesterfeest van Pas-
toor Vekemans wordt op het kerkplein aan de Nieuwstraat het
H.Hartbeeld onthuld door kapelaan Dierick. In de namiddag van
diezelfde dag, 29 september 1930, wordt de nieuwe kapel van St.
Salvator op Nijhoven ingezegend door Dr. Dirkx, deken van het
dekenaat Ginneken.
1930 Eind 1930 telt Baarle-Nassau 3267 inwoners en Baarle-Her-
tog 1534 inwoners.
1931 In 1931 wordt door de PNEM met de elektrificatie van
Ulicoten begonnen.
1931 In september 1931 wordt de Congregatie van de Derde-
Ordelingen, de Franciscanerbroeders van het H. Kruis de eige-
naar van een kavel van 90 hectare met daarop het Hooghuis aa
de Bredaseweg te Baarle-Nassau. Deze kavel behoort tot het
oorspronkelijke complex heide- en bosgronden van 308 hectaren
dat Emile Mayer van de Bergh in 1869 kocht van de Nassause
Domeinen.
1932 In de ochtend van 17 februari 1932 wordt de omgeving van
het grote grensstation Baarle-Nassau-Weelde Statie opgeschrikt
door een hevige ontploffing. Wat is het geval? Van een stoom-
locomotief van de Belgische Spoorwegen die op het emplacement
staat, ontploft de ketel. Gelukkig vallen er geen slachtoffers
op het drukke station. De locomotief is onherstelbaar ver-
nield. Door de kracht van de ontploffing wordt ook een groot
gat in het emplacement geslagen.
1932 Pastoor Vekemans kan de vergrote parochiekerk van OLV van
Bijstand-parochie inwijden. De kerk werd in de jaren 1931-1932
vergroot naar een ontwerp van architect J. van Groenendaal uit
Breda.
1932 In Baarle-Nassau wordt op 22 november 1932 de Landelijke
Ruitervereniging 'Nassau' opgericht.
1932 Op 9 december 1932 wordt het Katholiek Vormingswerk voor
Landelijke Vrouwen (KVLV) in Baarle-Hertog opgericht. De
vereniging richt zich op ontspanning en ontwikkeling.
1933 Klinkerweg tussen Ulicoten en Chaam wordt aangelegd.
1933 Proke Bernaerts viert zijn honderdste verjaardag op 27
februari 1933. Een feit dat in heel Baarle uitbundig gevierd
wordt.
1933 Op 10 november 1933 overlijdt Henricus van Gilse burge-
meester van Baarle-Hertog. Dr. Adrianus Govaerts volgt hem op.
In het voorjaar van 1941 legt Dr. Govaerts plotseling zijn
ambt neer als protest tegen de Duitse bezetter.
1934 Per 7 oktober 1934 wordt het personenvervoer op de spoor-
lijn Tilburg-Turnhout helemaal stopgezet.
1934 Na het beëindigen van het personenvervoer op de spoorlijn
Turnhout-Tilburg vraagt de Belgische spoorwegmaatschappij in
1934 zelf een vergunning aan voor de busdienst tussen Turnhout
en Baarle-Hertog. Zij besteedt de exploitatie uit aan de
K.A.V. die in samenwerking met de A.T.O. de gehele lijn Til-
burg-Baarle-Nassau/Hertog-Turnhout gaat berijden. Dit wordt
voortgezet tot de Duitse inval op 10 mei 1940.
1935 In 1935 wordt te Baarle de vereniging 'Vrienden van
Lourdes' opgericht. Doel is reizen naar Lourdes te 
organiseren. Bovendien verloot men jaarlijks een aantal 
reizen naar Lourdes onder de leden. De leden van de 
vereniging komen uit geheel Nederland. Bovendien is de 
vereniging betrokken bij de organisatie van de 
Kaarskensprocessie die elk jaar op de eerste zondag na 
15 augustus wordt gehouden.
1935 Wederom volgt er een suggestie om te komen tot opheffing
van de enclavesituatie in Baarle. Deze keer van het 
Nederlandse kamerlid mr. J.N.J.E. Heerkens Thyssen die 
in de zitting van der Eerste Kamer van 14 februari 
tijdens de behandeling der begroting van Buitenlandse 
Zaken pleit voor sanering met de woorden:
'Ik geloof, dat de regering met mij wel de overtuiging zal
hebben, dat het een landsbelang is om een zoo voor de hand
liggende bron van smokkelarij uit de weg te ruimen'.
Ook deze suggestie wordt verder door niemand opgenomen en
aldus kan de unieke enclavesituatie blijven voortduren.
De gemeentebesturen van Baarle en een aantal organisaties
hebben als reactie een vier pagina's lang pleidooi voor
behoud van de enclaves naar de Tweede Kamer gestuurd.
1936 Bij de bouw van de woning van Kees Adriaensen (d'n Thijs)
aan de Donkerstraat wordt bij graafwerkzaamheden een Urn
gevonden. Meester Henricus Joosen heeft deze lange tijd in
zijn bezit gehad.
1940 In 1940 telt Baarle-Nassau 3818 inwoners en Baarle-Hertog
1580 inwoners.
1940 Op 10 mei 1940 vallen Duitse troepen België en Nederland
binnen. Op 11 mei komen Franse troepen te hulp, 
maar deze moeten op 12 mei al terugtrekken vanwege 
de grote overmacht van de Duitsers. Op 13 mei 
trekken de eerste Duitse troepen Baarle binnen. 
Een bezettingsperiode van ruim 4 jaar zal aanbreken.
1941 Na de ontslagname van Dr. Govaerts krijgen we in Baarle-
Hertog voor enkele korte periodes een burgemeester.
Van 1 april tot 30 september 1941 is Adrianus van Beek 
burgemeester.
Van 1 oktober tot 21 november 1941 is H. Hendriks
burgemeester.
Van 21 november 1941 tot oktober 1944 is Jules Loots
burgemeester van Baarle-Hertog.
Dr. Govaerts keert na de bevrijding in oktober 1944 terug als
burgemeester van Baarle-Hertog. Hij zal dit blijven tot de
gemeenteraadsverkiezingen in 1946.
1942 Bij besluit van 16 februari 1942 wordt de St. Remigiuskerk 
tot monument verklaard. De huidige kerk dateert grotendeels 
van 1640.
1942 De A.T.O. draagt haar vergunning voor de busdienst 
Tilburg-Baarle-Nassau over aan de B.B.A. De vergunning 
voor Turnhout-Baarle-Hertog blijft aan de NMBS tot 1962. 
In dat jaar wordt de vergunning overgenomen door de NMVB.
1942 In november 1942 wordt de St. Remigiuskerk door de 
Koninklijke Commissie van Monumenten als monument erkend.
1942 Op 21 november 1942 verschijnt voorlopig het
laatste nummer van het Baarle's Nieuws en Advertentieblad.
Drukkerij de Jong komt niet aanmerking voor papier dat de 
Duitse bezetter uitsluitend distribueert naar grote drukkerijen 
en drukkerijen die vanuit propagandistisch oogpunt belangrijk 
zijn voor de bezetter.
1944  De Duitse bezetter besluit, om een einde te maken 
aan de in Baarle welig tierende deviezensmokkel, 
Baarle-Hertog voor wat betreft douane- en deviezenrecht 
in te delen als behoorde het onder het Nederlands 
douane- en deviezenrecht. Dit gebeurt per 25 juli 1944, 
uiteraard zonder de staatsrechtelijke positie van 
Baarle-Hertog te veranderen. Al na een paar dagen moet de 
maatregel alweer ongedaan gemaakt worden, omdat de maatregel 
niet werkt.
1944  Op 10 september 1944 worden drie Baarlese verzetsmensen
door de bezettende Duitse troepen standrechtelijk 
gefusilleerd op de schiethei in het Bredase Mastbos. 
Het zijn Miet Pauw (Maria Cornelissen-Verhoeven) huisvrouw, 
Adrianus van Gestel (Marechaussee) en Gradus Gerritsen
(Marechaussee).
1944 Op 1 oktober 1944 weet de Eerste Poolse Pantserdivisie
Zondereigen op de Duitsers te heroveren. In de nacht van 
3 op 4 oktober 1944 wordt Baarle door de Polen bevrijd. 
Pas op 27 oktober is het hele grondgebied van Baarle door 
de Polen van Duitsers gezuiverd. In totaal verloren de 
Polen in Baarle 109 manschappen. Bij de bevrijding van 
Baarle wordt op 2 oktober het centrum van Baarle hevig 
onder vuur genomen. De hevige beschieting heeft tot gevolg 
dat in het centrum van Baarle het gemeentehuis van 
Baarle-Nassau, café den Engel, zaal Nova, de winkel 
van G. de Mol, de Remigiuskerk, het café van de 
kinderen Van Hoek en de winkel van P. Jacobs in vlammen 
opgaan. Vele tientallen gebouwen worden zwaar beschadigd.
1944 Op 28 oktober 1944 wordt Ulicoten door het eerste Canade-
se Legerkorps bevrijd. Aan het 1e Canadese Legerkorps is 
ook het Lincolnshire Regiment van de 49e Britse divisie 
toegevoegd. Tijdens het beleg van Ulicoten zijn op 13 
oktober 1944 drie soldaten van dit Regiment tussen 
Haldijk en Strumpt gesneuveld.
1944 In november 1944 wordt door het Militair Gezag de heer F.
de Grauw tot waarnemend burgemeester van Baarle-Nassau 
benoemd als plaatsvervanger van de hals over kop vertrokken 
burgemeester Kamerbeek.
1945 Op 14 januari 1945 wordt in Baarle-Nassau de R.K. 
Sportvereniging 'Gloria' opgericht.
1945 Op 1 augustus 1945 wordt in Baarle-Hertog de R.K. 
Voetbal Vereniging DOSKO opgericht. DOSKO staat voor 
'Door Onderling Samenspel Komt Overwinning'. Spottend
wordt wel eens gezegd "Door Onze Schoenen Komen Ongelukken"
1945 Op 20 augustus wordt de Bernarduskapel in de
Bollekens officieel ingewijd en in gebruik genomen als 
gebedsplaats voor de Bernardusprocessie.
1945 In het voorjaar van 1945 verschijnt voor het
eerst sinds 1942 weer het Baarle's Nieuws en Advertentieblad,
de voorloper van Ons Weekblad.
1945 Limonadefabriek F. Verheijen en Zonen laat de naam 
'Limfa' deponeren als handelsmerk. Een merk dat anno 1992 
nog bestaat!
1946 Na de gemeenteraadsverkiezingen van 1946 wordt Jules
Loots burgemeester van Baarle-Hertog. Hij zal dit blijven tot
zijn dood op 27 maart 1974.
1947 Tante Cory draagt in 1947 de Japanse Kamer van Désiré
Geeraerts over aan de gemeente Baarle-Nassau. De overdracht
wordt beschreven door notaris Kuipers uit Gilze. De goederen
gaan naar het museum dat in 1951 ter ere van haar vader zal
worden gesticht.
1948 Kapelaan Chr. Kramer richt samen met een groep van 10
Baarlenaren de eerste heemkunde-kring van Baarle op. Deze
kring ging echter na het vertrek van Chr. Kramer in 1953 ter
ziele. Chr. Kramer overlijdt in Hulst op 27 april 1976 hij
wordt 61 jaar.
1948 Op 10 maart 1948 wordt in Baarle-Nassau een afdeling van
het Wit-Gele Kruis opgericht.
1948 Op 13 maart 1948 sterft te Herentals zuster Rumolda,
geboren als Maria van Beek in 1886 te Zondereigen. Zij 
besluit op 33-jarige leeftijd in het klooster in Herentals 
in te treden. Vanaf november 1922 is zij blijvend 
gestigmatiseerd.
1949 Ter herinnering aan de drie Baarlese verzetshelden 
wordt op het Oosteinde een monument opgericht dat onder 
grote belangstelling wordt onthuld.
1949 Op 19 oktober 1949 wordt in Baarle-Nassau de R.K. 
Vereniging voor EHBO opgericht. De vereniging is nu bekend 
als EHBO vereniging St. Damiaan en kent leden in beide 
Baarles.
1949 In Zondereigen wordt in januari 1949 de ruitervereniging 
'De St. Rumoldus Ruiters' opgericht.
1950 De Rijksdienst voor het Oudheidkundig Bodemonderzoek
verricht een succesvolle opgraving nabij de St. 
Salvatorkapel. Doel van de opgraving is vast te stellen 
hoe oud de daar gelegen begraafplaats is. Men vindt er 
scherven van Pingsdorfer en Romeins aardewerk. 
Bovendien vindt men paalresten en grondsporen van een 
houten veldkapel, die hier reeds in de achtste eeuw 
(ten tijde van St. Willibrordus) moet hebben gestaan. 
Verder ontdekt men dat in de tiende eeuw die kapel
werd vervangen door een houten zaalkerk en in de elfde 
eeuw door een drieschepige houten kerk. In ieder geval 
wordt duidelijk dat er reeds omstreeks 980 twee kerkelijke 
kernen in Baarle aanwezig waren: De Remigiuskerk aan de 
Cingele en de St. Salvator te Nijhoven.
1950 In 1950 wordt te Ulicoten de Harmonie St. Bernardus
opgericht. In 1963 volgt dan de Drumband St. Bernardus en
hieruit ontstaat in 1969 de Brassband Ulicoten.
1950 In 1950 telt Baarle-Nassau 4349 inwoners en Baarle-Hertog
1799 inwoners.
1952 Op 17 februari 1952 overlijdt Ir. G.W. van Heukelom, de
architect van het grote grensstation Baarle-Nassau/Weelde
Grens. In het hoofdgebouw van de N.S. staat een borstbeeld 
van hem.
1952 In 1952 wordt Castelré op het electriciteitsnet 
aangesloten. 
Tot dan toe werd alles nog verlicht met olielampen.
Midden jaren 50 ontstaat er in Castelré een 
'gouden handel' in olielampen. Het zijn zo ongeveer de 
laatste originele olielampen  die nog in Nederland te koop 
zijn. Bovendien zijn er zeer oude exemplaren bij. Dit lokt
vele antiquairs naar Castelré.
1953 In 1953 wordt de al sedert eeuwen bekende Katerstraat
veranderd in Pastoor de Katerstraat. B en W van 
Baarle-Nassau stemmen daarmee in met een voorstel van 
Baarles' Bloei. Het voorstel wordt ingegeven door de 
Broeders van de la Salle die de naam Katerstraat te 
'heidens' vinden. Gevolg: een stukje geschiedvervalsing 
dat nog steeds voort bestaat.
1954 Zaterdag 13 maart 1954 wordt Baarle opgeschrikt door de
moord op de 67-jarige Maria Louisa Martens. De moord is 
waarschijnlijk vrijdagmiddag of -avond reeds gepleegd. 
Op 15 maart 1954 wordt de 77-jarige gepensioneerde 
spoorwegbeambte A.J.H. gearresteerd. Hij legt een volledige 
bekentenis af. De roofmoord ging om 100 gulden, die H. had 
geleend aan mej. M.L. Martens. Dagenlang staan de kranten 
vol met artikelen rond deze roofmoord.
1954 In dit jaar vindt de archiefruil tussen Nederland en
België plaats. Stukken handelend over Belgische 
plaatsen en rustend in Nederlandse archieven gaan daarbij 
over naar Belgische archieven en het omgekeerde is ook het 
geval. Ook archiefstukken van Baarle-Hertog en Baarle-Nassau 
keren daarbij terug naar de plaats van herkomst.
1954 In 1954 wordt het laatste stuk weg van de weg naar Alphen
via Oordeel verhard. Het betreft het stuk tussen Driehuizen 
en Pineind.
1954 In 1954 wordt het orgel in de St. Remigiuskerk 
ge<nstalleerd. Het orgel is gebouwd door de firma Pels 
uit Lier naar adviezen van Staf Nees. Het orgel bevat 
1875 pijpen.
1954 In november 1954 komt er een einde aan de melkoorlog te 
Baarle. De Belgische leden van de coöperatieve 
zuivelfabriek 'De Hoop' besluiten om, op twee na, uit de 
coöperatie te stappen. De Belgische melkveehouders 
brengen hun melk voortaan naar de melkfabriek te Gierle.
1956 De molen aan de Alphenseweg van Vic Theeuwes brandt uit. 
Hij is sindsdien niet meer hersteld. Uitsluitend de 
romp staat er nog. Hij is nu ingericht als woonhuis.
1956 In mei 1956 wordt op de Hoogbraak een monument onthuld ter 
nagedachtenis van de Nederlandse gesneuvelde soldaten 
tijdens de Tweede Wereldoorlog en de politionele oorlogen 
in Indonesië. Het monument is een ontwerp van de 
Baarlese kunstenaar Mathieu Doesborg. Het monument wordt 
onthuld door burgemeester F. de Grauw. Het monument is 
een initiatief van de Vereniging van oud-strijders van 
Baarle-Nassau.
1956 Op 25 juni 1956 wordt Baarle aangesloten op het water-
leidingnet. Op 26 september 1956 wordt het waterleidingnet 
officieel met veel feestelijk vertoon in gebruik genomen.
1956 Limonadefabriek F. Verheijen en Zonen trekt de licentie
aan van de wereldbekende longdrink 'Bubble Up'. Een nieuwe
expansie van de Baarlese limonadefabriek is het gevolg.
1957 In Baarle-Nassau wordt in 1957 de Baarlese Bridge Club
opgericht.
1958 Op 15 december 1958 wordt door burgemeester de Grauw het
nieuwe postkantoor van Baarle-Nassau officieel geopend, door
aan het loket de eerste postzegels te kopen. Dit nieuwe post-
kantoor is gelegen aan de St. Annastraat zo staat te lezen in
de Stem van 16 december. Het gebouw ligt nu aan de Burg. de
Grauwstraat.
1958 Bij de restauratie van de Poppelse Sint Valetijnskerk
ontdekt men in de communiebank het volgende opschrift:
'Deze Communie Banck heeft gemaeck(t)
den eersaemen mr. Cornelis L. Olislaegers
tot Baarle-Hertoge Jaer 1786 17 mey'
De plint waarop dit staat is, helaas gedeeltelijk 
afgezaagd in het verleden waardoor de complete tekst niet 
bekend is, maar het resterende deel zegt voldoende over 
timmerman Cornelis Olislaegers die deze bank heeft gemaakt 
in 1786.
1959 Het grote grensstation van Baarle-Nassau/Weelde-Grens
wordt gesloopt, 53 jaar na opening.
1959  Het Internationale Hof van Justitie te Den Haag doet
op 20 juni 1959 uitspraak in de kwestie van de 
'Grensenclave'. De zaak was aangespannen door paardenkoopman 
Sooi van den Eynde. Hij kocht in 1953 een stuk grond met 
negen huizen van de Nederlandse Spoorwegen. Volgens zijn 
zeggen zou die grond liggen in een Belgische Enclave. 
Hij toonde aan de hand van de stukken van de Grenscommissie 
van 1843 aan dat dit stuk grond lag binnen een perceel dat
in 1843 bekend stond als Sectie A3 Zondereigen no. 91 en 
no. 92. Deze percelen waren door de grenscommissie 
aangemerkt als behorende tot Baarle-Hertog.
Mede door de hardnekkigheid van Sooi Van den Eynde zijn
uiteindelijk de gronden die oorspronkelijk de percelen 91 en
92 waren weer Belgisch grondgebied geworden. Baarle-Hertog
werd daarmee 14.28 ha.  groter. Sinds 1959 is dit gebied nu
bekend als de 'grensenclave'. Het postadres is: Enclave Grens,
Baarle-Hertog.
1959 J. Raeijmaekers uit Baarle-Nassau vindt 23 december 1959
in een wei, genaamd Voske, aan de Heikant een stenen bijl. 
De bijl wordt geschonken aan het streekmuseum te Alphen.
1960 In Zondereigen wordt in 1960 een Christelijk Verbond der
Gepensionneerden opgericht.
1960 Baarle-Nassau telt per 1 januari 4489 inwoners.
Baarle-Hertog telt per 1 januari 2020 inwoners.
1960 Op 5 maart 1960 vindt de jeugdige Leuris uit Ulicoten
tijdens het graven van een put bij de Chaambeek een stenen
beitel met een lengte van 15 centimeter en een breedte en
dikte van 1,5 centimeter.
1960 Op 11 september 1960 biedt tante Cory (Cornelia Couwen-
berg-Geeraerts) de honderdjarige parochie van O.L.V. van
Bijstand een door haar vervaardigde kopie (geborduurd met wol
en zijde) van het beroemde Byzantijnse ikoon van Onze Lieve
Vrouw van Altijddurende Bijstand aan. Het doek van tante Cory
hangt sedertdien in de Maria-kapel van de kerk van Baarle-Nas-
sau.
1961 Baarle-Nassau telt per 1 januari 4507 inwoners.
1961 De gemeenteraad van Baarle-Nassau besluit
tot de aankoop van gronden voor sportdoeleinden.
Het betreft hier 3 1/2 hectare van de weduwe A. van Beek
gelegen aan de Bredaseweg. (nu Sportlaan)
1961 In augustus 1961 wordt in Baarle-Hertog de Christelijke
Bond van Gepensioneerden opgericht. Doel is ontspanning en
sociale bijstand voor de leden.
1961 De limonadefabriek van NV F. Verheijen en Zonen viert op
18 november 1961 haar zestigjarig jubileum met de
ingebruikname van een nieuwe fabriek. De nieuwe fabriek is
ontworpen door architect J. Backx jr. uit Alphen. De 
productie in het jubileumjaar bestaat uit Limfa limonades, 
Bubble Up, limonade gazeuses en vruchtenlimonades.
1962 Op 1 januari 1962 wordt in Baarle-Nassau de
schietvereniging 'Willem Tell' opgericht.
1963 Baarle-Hertog telt op 1 januari 2088 inwoners.
Baarle-Nassau telt op 1 januari 4589 inwoners.
1963 In 1963 wordt in Ulicoten de Drumband St. Bernardus
opgericht. Later zal uit de Harmonie (1950) en Drumband 
St. Bernardus de Brassband Ulicoten voortkomen.
1964 Baarle-Hertog telt op 1 januari 2137 inwoners.
Baarle-Nassau telt per 1 januari 4640 inwoners.
1964 In 1964 wordt in Baarle-Hertog de Karabijnschutterskring
'St. Remigius' opgericht.
1965 In 1965 telt Baarle-Nassau 4772 inwoners en Baarle-Hertog
2178 inwoners.
1966 In januari 1966 wordt in Baarle de Stichting Jeugdwerk
Baarle (SJB) opgericht. Zij organiseert tal van 
activiteiten voor de jeugd in Baarle.
1966 In Ulicoten richt men in 1966 een afdeling op van de KPJ
(Katholieke Plattelands Jongeren).
1966 In Baarle-Nassau wordt de Ponyclub 'De Nassauruitertjes'
opgericht.
1966 Door een fusie van roomboterfabriek 'De Eendracht' uit
Ulicoten met 'De Hoop' uit Baarle-Nassau wordt de fabriek 
te Ulicoten gesloten. Het personeel gaat over naar 'de Hoop' 
in Baarle-Nassau.
1967 Op 17 februari 1967 wordt in Baarle-Hertog de vereniging
voor vogelliefhebbers 'De Edelzanger' opgericht.
1967 Op 25 juni 1967 worden Oostmalle, Noord-Brabant en de Betuwe 
getroffen door een windhoos. In Noord-Brabant worden Ulicoten 
en Chaam het ergste getroffen. In de Betuwe het dorpje Tricht.
In Tricht en Chaam zijn 12 doden te betreuren. In Oostmalle 
worden in het centrum van het dorp 117 woningen vernield.
1968 Bij notariële acte van 22 april 1968 wordt 'Stichting De
Gaarshof' in het leven geroepen. Deze Stichting zal de zorg 
voor thuisloze mannen door de Franciscaner Broeders 
voortzetten.
1968 In 1968 richt men in Baarle de VVV Baarle-Nassau-Hertog
op. Deze vereniging heeft tot doel het toerisme in Baarle 
te bevorderen.
1969 Op 18 maart 1969 wordt in Baarle-Nassau de Bejaarden-
vereniging Baarle opgericht.
1969 In maart 1969 wordt in Baarle-Hertog het Katholiek Ar-
beiders Vrouwengilde (KAV) opgericht.
1970 Op 10 mei 1970 wordt de 5000-ste inwoner van Baarle-Nas-
sau geboren: Maurice Roelen.
1970 Ter herinnering aan de komst van de eerste luchtpost in
Nederland wordt op 9 augustus 1970 een ballonmonument 
onthuld aan de Schootsenhoek te Castelré.
1970 Op 11 november 1970 richt men de Zonnebloem Baarle op.
Doel is ontspanning te verzorgen voor de langdurig zieken.
1970 Eind 1970 telt Baarle-Nassau 5065 inwoners. Baarle-Hertog
telt 2158 inwoners.
1971 In Baarle-Nassau wordt op 1 mei 1971 de Wielervereniging
'Tourmalet' opgericht. Eerst als Trimclub 'Tourmalet', maar
later als een zuivere wielervereniging die ook de organisatie
van de Pruimentoer op zich neemt. De Pruimentoer wordt sinds
1958 al verreden.
1971 In Ulicoten wordt op 8 oktober 1971 Sportvereniging
Ulicoten (SVU) opgericht. Een eerdere voetbalvereniging UVC
fuseerde in 1963 met Sportvereniging Gloria, hetgeen de 
nieuwe naam Gloria UC (Gloria Ulicoten Combinatie) opleverde. 
Van 1963 tot 1971 had Ulicoten dus geen eigen vereniging meer.
1971 In Baarle wordt in oktober de Carnavals Vereniging 'De
Grenszuukers' opgericht.
1971 Op 18 december 1971 wordt in Baarle-Nassau de Baarlese
Brandweer Vereniging opgericht. De vereniging bestaat uit
leden van de Vrijwillige Brandweer van Baarle-Nassau.
1973 Per 1 juni 1973 wordt het goederenvervoer over de spoor-
lijn Tilburg-Turnhout stopgezet. De teloorgang van een veel-
belovende internationale spoorwegverbinding is een feit. Op 
deze officieel laatste dag wordt de spoorlijn nog een keer 
gebruikt door een extra trein die van Lourdes naar Tilburg 
terugkeert. Op 3 juni 1973 worden de losplaatsen langs het 
Bels Lijntje officieel gesloten.
1973 Bij plannen van de Belgische Overheid om Zondereigen bij
de gemeente Merksplas en Baarle-Hertog bij de gemeente 
Ravels in te delen, klinkt er onmiddellijk protest vanuit 
de gemeenteraad van Baarle-Hertog. Uiteindelijk gaat dit 
plan tot gemeentelijke herindeling voor wat betreft de 
gemeente Baarle-Hertog niet door, mede omdat de omliggende
Belgische gemeentes geen trek hebben in de specifieke
enclaveproblematiek van Baarle. Baarle-Hertog blijft 
zelfstandig en is de kleinste zelfstandige gemeente 
in de provincie Antwerpen.
1974  Op 27 maart 1974 overlijdt heel plotseling Jules Loots,
burgemeester van Baarle-Hertog. Hij werd in 1941 tot
burgemeester van Baarle-Hertog benoemd. Hij was de opvolger
van Dr. Govaerts, die in 1941 die functie neerlegde en 
weer burgemeester was van de bevrijding tot de verkiezingen 
van 1946.
1974  Op 26 april 1974 wordt het 'gat in de grens' tussen
Nederland en België officieel gedicht. De erkenning 
van de grens van de gemeente Baarle-Nassau met de Belgische 
gemeenten Poppel, Ravels, Weelde, Turnhout, Merksplas, 
Wortel, Minderhout en Meerle wordt officieel Rijksgrens. 
De Belgische enclaves van Baarle-Hertog blijven buiten 
deze overeenkomst.
1974  Op 15 juni 1974 vindt sinds lang weer een treinrit
plaats over het 'Bels Lijntje'. Het betreft hier een 
proefrit van de bekende museumloc '3737'. De rit wordt 
gemaakt door de Stichting Stoomtrein Tilburg Turnhout 
(SSTT), die in 1974 wil starten met een toeristische trein 
over het 'Bels Lijntje'.
1974 Secretaris Julien Van Haeren van Baarle-Hertog viert zijn
25 jarig ambtsjubileum. Hij volgde in 1948 secretaris 
Schuurmans op.
1976 Op 4 april 1976 wordt door de burgemeesters Leestmans en
Hoogenbosch de grenspaal voor de St. Remigiuskerk onthuld. 
De grenspaal is een replica van de originele grenspalen 
van 1843 die de grens tussen België en Nederland 
markeren. De replica draagt de nummers 214 en 215 van de 
twee grenspalen op de uiterste grenzen van Baarle. 
Bovendien vindt men er het jaartal 1198 op terug. 
Dat jaar 1198 staat voor de feitelijke deling van Baarle 
in Baarle-Nassau en Baarle-Hertog.
1976 Op 8 juni 1976 vindt de oprichtingsvergadering plaats van
Heemkunde-kring Amalia van Solms. Het is de 45e kring die 
zich aansluit bij de Stichting Brabants Heem.
1976 In 1976 wordt op initiatief van Fons Cornelissen en
Bertha Haagen de Baarlese Vrijwillige Bloedgevers opgericht.
het is een zeer succesvolle vereniging die honderden bloedge-
vers kent.
1976 In de laatste week van oktober 1976 worden er, op een
paar honderd meter van de grens met Minderhout, bij het ploe-
gen van een akker 42 gouden munten gevonden. De munten zijn
geslagen in de jaren 1371-1423. Er zijn enkele unieke
exemplaren bij zoals een halve gouden Dubbel van Jan van
Beieren (1420-1425) geslagen in Dordrecht. Een ander zeldzaam
exemplaar is het gouden Schild van Walerand III van Luxemburg
(1371-1415). Een derde uiterst zeldzame munt is de gouden
Leeuw van Antoine van Bourgondië, hertog van Brabant 
(1406-1415). Verder de Nobel van Hendrik IV van Engeland, 
een gouden Kroon van Jan IV van Brabant voor Henegouwen, 
een Nobel van Jan Zonder Vrees van Vlaanderen. De totale 
goudvondst bestaat uit:
26 goudguldens (16 van Gelderland, 6 van Utrecht, 4 van 
Duitsland),
3 Schilden (2 van Holland, 1 van Ligny),
1 kwart Schild (van Holland),
8 Kronen (7 van Frankrijk, 1 van Henegouwen),
2 Nobel (1 van Engeland, 1 van Vlaanderen),
1 gouden Leeuw (van Brabant)
1 halve gouden Dubbel (van Holland).
1980 Het aantal inwoners van Baarle-Nassau bedraagt 5800 en
dat van Baarle-Hertog 2100.
1984 In 1984 wordt door de VVV de titel Baarlenaar van het jaar 
ingevoerd. De persoon of vereniging die zich op een 
bijzondere manier verdienstelijk heeft gemaakt voor 
Baarle in zijn algemeen en voor de samenwerking van 
beide Baarles in het bijzonder maakt kans op deze titel. 
De titel Baarlenaar van het jaar 1984 ging naar de 
Stichting Jeugdwerk Baarle.
1986 De gemeente Baarle-Hertog neemt haar nieuwe gemeentehuis
in gebruik. Het betreft hier de voormalige jongensschool, 
die tot gemeentehuis is verbouwd. De officiële in-
gebruikname geschiedt op 27 januari 1987 door burgemeester 
Dr. Jan van Leuven.
1987 Jan van Vugt viert op 23 juni 1987 zijn honderdste 
verjaardag. In Ulicoten wordt uitgebreid stilgestaan bij 
deze unieke verjaardag. Ons Weekblad geeft zelfs een 
speciale bijlage uit t.g.v. de honderdste verjaardag van 
'Jantje Vugts', zoals hij in Ulicoten wordt genoemd.
1988 Op 1 februari 1988 besluit de gemeenteraad van Baarle--
Hertog dat de heemkundekring Amalia van Solms de nieuwe be-
woner zal worden van het voormalige Belgische gemeentehuis.
1989 Op 9 september 1989 neemt Heemkundekring Amalia van Solms
officieel haar Heemhuis in gebruik. Het is gevestigd in het
voormalige gemeentehuis van Baarle-Hertog. Het gebouw is
gebouwd in 1877. Het staat op de nominatie om tot monument te
worden verklaard.
1990 Op 10 oktober 1990 viert mevrouw Johanna van Loon-Seve-
rijns in St. Janshove haar 100-ste verjaardag. Ze is op 10
oktober 1890 in Alphen geboren. Johanna Severijns is op 22
oktober 1912 in het huwelijk getreden met Michiel van Loon.
Bij haar honderdste verjaardag zijn er nog drie van haar vijf
zonen in leven en is zij de trotse oma en overgrootmoeder van
20 kleinkinderen en 27 achterkleinkinderen.
1991 Op 6 juni 1991 viert Heemkundekring Amalia van Solms haar
vijftienjarig bestaan met de uitgifte van haar eerste Jaar-
boek. Bij die gelegenheid worden ook vier ereleden van de
kring benoemd, te weten: G. van de Lindeloof, C. Verschueren,
A. Gulickx-Koks en postuum Dr. Ed Loffeld.
1991 Op 17 oktober 1991 wordt de gehele gemeenschap Baarle
opgeschrikt door de dubbelmoord op twee van haar inwoners.
Totale verbijstering beheerst dagenlang het leven in Baarle.
1991 Vanwege de aanstormende gemeentelijke herindeling in de
provincie Noord-Brabant nemen de gemeenten Alphen en Riel,
Baarle-Nassau, Chaam en Nieuw-Ginneken het initiatief om een
onderzoek te laten instellen naar de mogelijkheden om samen
''n grote groene gemeente te vormen. Nadat de rapporten zijn
verschenen, haakt Baarle-Nassau af en komt met het voorstel 
om te komen tot een ABC-variant bestaande uit Alphen en Riel,
Baarle-Nassau en Chaam, dus zonder de gemeente Nieuw Ginneken.
1991 De befaamde Femis bank wordt op last van de Officier van
Justitie van Breda gesloten naar aanleiding van klachten van
beleggers. Een eerste onderzoek toont aan dat er met de beleg-
de gelden is geknoeid. Vele miljoenen blijken zoek te zijn.
Uiteindelijk wordt de Femis bank failliet verklaard. De cura-
tor wacht de bijna onmogelijke taak om de verdwenen miljoenen
op te sporen.
1992 Als in de raadsvergadering van januari 1992 het voorstel
van B en W in het kader van gemeentelijke herindeling voor 
de ABC-variant (samensmelting van Alphen, Baarle-Nassau en 
Chaam)ter stemming komt, blijkt er voor geen enkele variant 
een meerderheid haalbaar. B en W trekken hun voorstel in en 
men zal moeten afwachten hoe de commissie Schampers dit 
gebied gaat herindelen.
1992 Als in mei 1992 de plannen bekend worden voor de herin-
deling van Midden-Brabant wordt tot ieders verrassing ook 
het gebied Baarle-Nassau hierin zijdelings betrokken, 
hoewel het feitelijk behoort tot West-Brabant. De commissie 
Schampers stelt voor om de gemeente Alphen en Riel te 
splitsen. Riel gaat naar Tilburg en Alphen zal samen met 
Baarle-Nassau en Chaam een nieuwe gemeente vormen.
1992 Op 30 juni 1992 presenteert de 'Werkgroep tot behoud van
een zelfstandige gemeente Baarle-Nassau' haar eindrapport 
aan de beide burgemeesters van Baarle. De werkgroep is van 
mening dat Baarle-Nassau zelfstandig moet blijven gezien 
de nauwe samenhang op allerlei vlakken met Baarle-Hertog. 
Voor de zoveelste keer in de duizendjarige geschiedenis van 
Baarle moet er weer gevochten worden voor de zelfstandigheid 
van de enclavegemeenschap. 'L'histoire se répéte'
1993 Op 15 februari 1193 suggereert de heer Jan Houben, 
voorzitter van de CDA-statenfraktie in Noord-Brabant, 
tijdens een voorlichtingsavond over de gemeentelijke 
herindeling in het Stadsgewest Breda, dat de enclavesituatie 
in Baarle het best opgeheven kan worden zodat straks een 
Baarle kan toetreden tot de Grote Groene Gemeente.
1993 Op 24 maart 1993 herhaalt Jan Houben van het CDA zijn 
stelling over het opheffen van de enclavesituatie voor 
RTL-4 televisie. Hij doet het zelfs af als een stukje 
folklore dat de herindeling in de weg staat. Met name 
burgemeester Fons Cornelissen van Baarle-Hertog reageert 
fel op de uitlatingen van Jan Houben. Hij verwijt deze 
zelfs bestuurlijke onbekwaamheid. Fons Cornelissen 
mobiliseert onmiddellijk de gedeputeerden van de provincie 
Antwerpen. Deze beleggen een extra vergadering op 26 maart. 
Fons Cornelissen treedt met zijn felle actie in de voetsporen 
van een van zijn illustere voorgangers, burgemeester 
Pieter van Gilse die in 1892 strijd leverde om de enclaves.
1993 Naar aanleiding van de RTL-4 uitzending besluiten 
acht ex VN militairen die op 29 maart uit 
Bosnië-Herzegovina terugkeerden om op 1 april 1993 
een ludieke actie te houden in Baarle-Hertog. 
Zij richten op de Singel tussen de kerk en huis Bax een 
VN-Checkpoint in compleet met 8 blauwhelmen en 2 VN-vlaggen. 
Zij controleren daarbij de Nederlandse auto's die 
Baarle-Hertog binnenrijden. De Nederlanders mogen doorrijden 
als ze beloven geen acties te ondernemen die kunnen leiden 
tot annexatie van Baarle-Hertog door Nederland.
1993 Op 9 april 1993 maakt Gedeputeerde Staten haar
eerste voorstel tot gemeentelijke herindeling binnen 
het Stadsgewest Breda bekend. GS is voorstander van de 
vorming van een Grote Groene Gemeente met de naam 
Baarle-Nassau. Die nieuwe gemeente zal bestaan uit de 
kernen Alphen, Ulvenhout, Galder en Strijbeek en de 
gemeenten Baarle-Nassau en Chaam. 
Burgemeester Hendrikx van Baarle-Nassau is niet te spreken 
over het plan. Hij wil dat Baarle-Nassau zelfstandig blijft. 
Ook burgemeester Cornelissen van Baarle-Hertog is voor 
zelfstandigheid van Baarle-Nassau om het eigene 
van Baarle in een geheel te bewaren.
1993 Op 8 juli maakt Gedeputeerde Staten van Noord-Brabant haar 
definitieve voorstel betreffende de herindeling van het 
Stadsgewest Breda bekend. Tot ieders verrassing rolt er 
nu een nieuwe gemeente Baarle-Nassau uit die bestaat uit 
de gemeenten Baarle-Nassau en Chaam en uit de kernen Alphen, 
Galder en Strijbeek. Ulvenhout en Bavel gaan niet zoals de 
voorstanders van de Grote Groene Gemeente hebben gedacht 
naar Baarle-Nassau, maar worden bij de stad Breda gevoegd. 
De nieuwe gemeente Baarle-Nassau zal 14.800 inwoners gaan 
tellen.
1993 Het voorstel van GS zal gedurende vier maanden ter 
inzage liggen en daarna zal het met de commentaren 
toegezonden worden aan de Provinciale Raad van Noord-Brabant, 
die er in mei 1994 over zullen stemmen. Daarna is het aan 
de Tweede en de Eerste Kamer om zich over de 
herindelingsplannen voor het Stadsgewest Breda te buigen. 
Op zijn vroegst zal in januari 1996 de nieuwe gemeente 
Baarle-Nassau van start kunnen gaan. Wel ligt in het in de 
bedoeling om vooruitlopend hierop de 'oude' gemeenten Baarle-
Nassau en Chaam al per 1 januari 1994 uit het Stadsgewest 
Breda te halen toe te voegen aan het Samenwerkingsverband 
Midden-Brabant.
1993 Eind juli 1993 is de reconstructie van Chaamseweg, 
Nieuwstraat en Singel van Baarle afgerond. Speciaal 
de Singel wordt een herboren centrum van het unieke 
enclavedorp. Op de Singel is nu ook de grens tussen de 
Nederlandse gemeente Baarle-Nassau en de Belgische 
enclave-gemeente Baarle-Hertog aangegeven. Deze grens 
is geen officiele Rijksgrens. Aan weerszijden van de 
'enclavegrens' zijn de wapens van de beide gemeenten 
in het plaveisel aangebracht, elk op zijn eigen 
grondgebied. De unieke enclavegeschiedenis van Baarle 
wordt daarmee voor het eerst zichtbaar voor de vele 
bezoekers aan onze unieke enclavegemeenschap.
1994
Op 10 december wordt 's ochtends om 08:52 uur Luc Geerts 
in Ulicoten geboren. Hij is de zesduizendste inwoner van 
Baarle-Nassau. Hij wordt precies vierentwintig jaar en 
zeven maanden geboren na de vijfduizendste inwoner, 
die werd geboren op 10 mei 1970 (zie aldaar).
1995
Op 31 oktober wordt het laatste grensverdrag tussen 
Nederland en België vastgesteld en ondertekend. Het betreft 
het proces-verbaal van 'afbakening van de grenzen van de 
enclaves van Baarle-Hertog in de gemeente Baarle-Nassau 
en van de enclaves van Baarle-Nassau in de gemeente 
Baarle-Hertog'. 
Onder enorme mediabelangstelling zetten de 
grenscommissarissen hun handtekeningen. Bij dit 
grensverdrag krijgt Baarle-Hertog er een 22e enclave bij, 
een stukje weiland van 26a 32 ca gelegen in de
Withagen in Ulicoten.
1996
De Tweede Kamer in Nederland beslist om Baarle-Nassau 
zelfstandig te laten en dus buiten het herindelingsproces 
in Noord-Brabant te houden. Er werd wel de voorwaarde 
gesteld dat de beide Baarles hun onderlinge samenwerking 
meer structuur zouden geven en wel onder de vlag van de
Benelux-overeenkomst.
1998
In Baarle wordt door secretaris-generaal B. Hennekam van 
de Benelux Economische Unie (BEU) het 'Gemeenschappelijk 
Orgaan Baarle' (GOB) officieel geïnstalleerd. Het nieuwe 
orgaan is het uitvloeisel van de eisen die de Tweede Kamer 
stelde aan een meer gestructureerde samenwerking tussen de 
beide Baarles. In het GOB vergaderen de beide colleges op 
regelmatige basis (het GOB-klein) en vergaderen minstens 
driemaal per jaar ook beide raden samengebracht in het 
GOB-plenair over zaken van gemeenschappelijk belang.
1999
Het nieuwe jaar begint slecht, want in de nacht van 3 op 4 
januari brandt De La Salle school af. De school moet als 
verloren worden beschouwd. Oorzaak van de brand: 
3 scholieren waaronder leerlingen van de school gooien 
enkele molotov-cocktails naar binnen.
Dankzij snelle reactie van het gemeentebestuur van 
Baarle-Nassau kan binnen twee weken weer les worden gegeven. 
Baarle-Nassau stelde hiervoor het oude leegstaande klooster 
aan de Rector van den Broekstraat beschikbaar. Ook komen 
er een zestal noodlokalen.
1999 De beide Baarles halen twee Europese Interreg-II
subsidies binnen voor hun plan 'Baarle Bezien 2010' en 
het plan voor 'Intergemeentelijk integrale 
waterkwaliteitsplan'. Belangrijk onderdeel van 
'Baarle Bezien 2010' is het opstellen van een 
gezamenlijk 'Ruimtelijk Economisch Kaderplan' (REK). 
In dit kaderplan zullen de beide Baarles de ruimtelijke 
ordening van de beide gemeenten op elkaar afstemmen. 
Verder wordt in het plan 'Baarle Bezien 2010' aandacht 
besteed aan het verbeteren van het toeristisch imago 
van Baarle. 
1999 Op 1 oktober 1999 werd door de gemeente Baarle-Nassau 
voor het eerst de gemeentelijke legpenning uitgereikt.
De eer viel te beurt aan de 1e Poolse Pantser Divisie, 
die 55 jaar geleden de beide Baarles hebben bevrijd. 
De eerste legpenning werd uitgereikt aan vertegenwoordigers 
van de Poolse Pantser Divisie uit Gdansk die te gast waren 
in Baarle t.g.v. de viering van 55 jaar Bevrijding.
2000
Op zondag 2 januari heeft men in Ulicoten op intiatief 
van de Ulicotense Vereniging van Ondernemers (UVO) een 
millenniumblok gegoten.
In dat millenniumblok zitten brieven van inwoners van 
Ulicoten, die hun visie op het dagelijks leven rond de 
millenniumwisseling geven.
Ook een CD-ROM wordt aan de collectie toegevoegd. Alles 
wordt goed afgesloten in een betonnen blok gegoten. Dit 
millenniumblok zal op het einde van 2000 in de 
gereconstrueerde Dorpsstraat van Ulicoten worden aangebracht 
en men hoopt dat dit blok daar een vijftig jaar zal blijven 
liggen en dat men na vijftig jaar dit blok openmaakt
om aan de weet te komen, hoe de mensen anno 1999/2000 
dachten, woonden en leefden.
2000 Op maandag 3 januari werd de tweede gemeentelijke 
legpenning van Baarle-Nassau uitgereikt aan atlete 
Kitty van Haperen, wegens haar verdiensten voor de sport 
en voor Baarle in het algemeen. Kitty van Haperen is 
Nederlands kampioene en recordhoudster speerwerpen.
2000 Op maandag 15 mei werd de 3e legpenning van de gemeente
Baarle-Nassau uitgereikt aan Broeder Paschalis van de 
'Orde der Franciscaner Broeders van de derde orde'. 
De legpenning werd aan hem uitgereikt omdat hij de laatste 
broeder is die nog in Baarle-Nassau (klooster De Cruyshof) 
woont en met hem werd het werk dat broerders hier hebben 
gedaan voor de opvang van thuisloze mannen gewaardeerd. 
Burgemeester Hendrikx mocht hem de legpenning met 
bijbehorende oorkonde overhandigen.
2000 Op woensdag 14 juni bracht staatssecretaris Drs. G. de Vries
van het Nederlandse Ministerie van Binnenlandse Zaken 
een werkbezoek aan Baarle-Nassau. Het werkbezoek stond 
vooral in het teken van de speciale Euro-ambtenaar die 
Baarle-Nassau dreigt te verliezen omdat de Provincie 
Noord-Brabant die niet meer wil betalen. De Euro-ambtenaar 
in Baarle-Hertog blijft door de Provincie Antwerpen wel 
betaald. Men is er nu in Baarle bang voor dat de nauwe 
samenwerking (geconcretiseerd in het Gemeenschappelijk
Orgaan Baarle-GOB) onder druk komt te staan.
2000 In het kader van de projecten die gesubsidieerd worden
met Europese subsidies (Interreg II-subsidies) worden 
Alphenseweg en Klokkenstraat voorzien van nieuwe riolen en 
worden deze straten heringericht. Ook het kerkplein rondom 
de Remigiuskerk wordt heringericht. In de straten van het 
centrum van Baarle worden de enclavegrenzen zichtbaar 
gemaakt voor bezoekers.
2000 Met enige vertraging worden de Klokkenstraat en Alphenseweg
door de aannemer opgeleverd. 
Belangrijk voor scholieren uit Baarle e.o. is dat op 
1 december de nieuwbouw van De La Salle school technisch 
kan worden opgeleverd. Medio december begint de school 
de verhuizing vanuit de noodlokatie (het oude klooster 
aan de Rector van den Broekstraat) naar de nieuwbouw aan 
de Sportlaan (de plaats waar de oude school in de nacht 
van 3 op 4 januari 1999 afbrandde).

Over Ons | Site Map | |

Latest update: 8.4.2006