Nicole's Genealogie pagina's
Start van uw onderzoek
We gaan er vanuit dat u een stamboom wilt gaan maken van uw familienaam. Wilt u kwartierstaten maken dan moet u een andere procedure volgen. In dit verhaal gaan we uit van de stamboom.
Het klinkt eenvoudig en simpel, maar toch is het zo, een genealogisch onderzoek begint meestal dicht bij huis. Een goede manier om te starten is het op papier zetten van de personalia van uzelf, uw ouders en uw grootouders.
Deze gegevens bevatten elementen als achternamen, voornamen, plaatsen en data van geboorte, huwelijk en overlijden en gegevens over beroepen.
U vindt deze gegevens in familiedocumenten als trouwboekjes, paspoorten, persoonsbewijzen, geboortekaartjes, trouwkaarten, bidprentjes en rouwkaarten.
De volgende stap
Met de gegevens op schrift gaat u verder op zoek in de familie. Begin met ooms en tantes te bezoeken en noteer daar ook alle gegevens, zowel van oom en tante als van de eventuele kinderen (en kleinkinderen). Vergeet niet te vragen aan de aangetrouwde partij wie zijn of haar ouders waren, waar ze geboren zijn, welk beroep ze uitoefenden. Noteer in alle gevallen alle doopnamen en de roepnaam.
Begin ook direct met verzamelen van alles wat met uw familie te maken heeft. Vraag bidprentjes, trouwkaarten, rouwkaarten, doopprentjes, geboortekaartjes, foto's, knipsels uit kranten, enz., enz. TE LEEN. Vaak staat men deze zaken niet graag af, maar lenen kan meestal wel. En met de computer en de scanner heeft u natuurlijk alle mogelijkheden in huis om ze netjes digitaal te kopieëren en op te slaan en te bewaren.
De Archieven
Nu heeft u in ieder geval alle gegevens van alle nog levende personen van uw familie verzameld. De volgende stap is op zoek te gaan in de archieven.
U heeft natuurlijk opgeschreven wie de ouders van uw grootouders waren. We gaan nu in het archief van de gemeente waar zij het laatst hebben gewoond op zoek naar hun gegevens. U weet misschien wanneer uw grootouders zijn geboren, dan kunt u meteen de juiste boeken van de Burgerlijke Stand opvragen. Zoek in de huwelijksregisters, de Overlijdensregisters en in de Geboorteaangiften.
U vindt dan ook wie hun ouders waren en waar ze vandaan kwamen. Dan kunt u de bovengenoemde stappen ook voor hen herhalen.
Zo komt u stapje voor stapje verder terug in uw familiegeschiedenis. Vergeet op het gemeentearchief niet om kopieën te maken van geboorteaangiftes e.d. Maak wel een bewuste keuze, want kopieën maken in archieven is een dure aangelegenheid (€ 0,50 of zelfs meer per kopie is geen uitzondering!)
De Computer
Tot nu toe heeft u alle gegevens keurig in een schriftje of iets dergelijks bewaard, maar de hoeveelheid gegevens neemt nu snel toe en dus wordt het tijd om de computer in te schakelen.
Daarvoor heeft u een Genealogie programma nodig. Kies voor een Nederlandstalig programma. De beste en meest gebruikte programma's zijn: HAZA-DATA, PRO-GEN en ALDFAER. De laatste is gratis te downloaden van het Internet en biedt heel veel mogelijkheden en kan ook de gegevens exporteren volgens de Internationale standaard voor uitwisseling van genealogische gegevens: GEDCOM. GEDCOM-files zijn door de bovengenoemde programma's ook weer in te lezen. Bovendien kunt u met GEDCOM-files ook de gegevens uitwisselen met grote Internet Databanken. Ook hebben de programma's hierboven de mogelijkheid om de gegevens naar HTML te exporteren, zodat u uw stamboom op het World Wide Web kunt plaatsen.
Maak een keuze uit een van de bovengenoemde programma's en ga desnoods te rade bij een geschiedkundige vereniging bij u in de buurt of zoek op Internet naar gebruikersgroepen van de programma's en lees daar wat de gebruikers zo allemaal te zeggen hebben over het programma.
Nu u behoorlijk van start bent gegaan, wordt het een kwestie van volhouden en doorzetten. Denk niet dat u in een jaartje uw hele stamboom bij elkaar heeft gezocht. Genealogie (Stamboomonderzoek) is vooral ook een geduldwerkje, waarin u heel wat tijd moet steken. Het is een heel fijne hobby en bezigheid en wanneer u de smaak eenmaal te pakken heeft, zal het u niet meer loslaten. Dat is in ieder geval iets dat ik u met zekerheid kan garanderen!
De belangrijkste bronnen
- De burgerlijke stand
Voor de genealoog vormen de gegevens van de burgerlijke stand samen met die van de bevolkingsregisters een van de belangrijkste bronnen. In 1810 werd het Koninkrijk Holland geannexeerd door het Franse keizerrijk, een jaar later werd de burgerlijke stand verplicht ingevoerd. De burgerlijke stand betreft akten van aangiftes van geboorte, huwelijk en overlijden. De akten zijn chronologisch in registers ingeschreven.
De boeken van de Burgerlijke Stand zijn veelal te raadplegen in het archief van de betreffende gemeente of in een regionaal Archief. Een aantal archieven heeft deze gegevens inmiddels via het computerprogramma ISIS al online staan. Die kunt u dus thuis vanachter uw eigen computer raadplegen. Bespaart u in ieder geval een reisje naar het archief.
- De parochieregisters
Al heel snel zult u terecht komen in de periode van vóór de Burgerlijke Stand. Dan bent u aangewezen op de parochieregisters. De parochieregisters werden ingesteld bij het Concilie van Trente (1545-1568). Pastoors werden per 1550 verplicht om zogenaamde Doop- Trouw- en Begraafregisters van hun parochie bij te houden. Dit worden de DTB's genoemd. Niet alle pastoors gaven echter direct gehoor aan deze verplichting, dus u zult niet in alle parochies terug kunnen zoeken tot 1550.
In Nederland en België zijn alle parochieregisters opgenomen in de Rijksarchieven van de provincies. In België zijn er bovendien heel veel indexen gemaakt op de parochieregisters en uitgegeven in boekvorm. Ook die zijn te raadplegen in de Rijksarchieven, maar ook bij plaatselijke geschiedkundige en heemkundige verenigingen.
Die uitgewerkte registers zijn handig als u niet de oude handschriften kunt lezen. Dat bespaart u in ieder geval een cursus 'Oud-Schrift'. Wilt u echter verder in de geschiedenis duiken dan is zo'n cursus onontbeerlijk.
Ook in vele Nederlandse Provinciale Rijksarchieven zijn de parochieregisters bewerkt en raadpleegbaar via een kaartsysteem en soms ook al via ISIS op Internet.
Kortom: ook de parochieregisters hoeven geen onoverkomelijke hindernis voor uw onderzoek te zijn. Met een beetje geluk kunt u al met uw stamboom terug tot rond 1600.
- Andere registers
Naast de parochieregisters zijn er nog een aantal gemeentelijke registers die het bestuderen meer dan waard zijn. Zo zijn er van elke gemeente de cijnsregisters en verpondingsregisters. Deze registers bevatten de namen van allen die belasting of cijns moesten betalen. In die registers kunt u terugvinden waar de gezinnen woonden en hoe de samenstelling van het gezin was. Met deze registers kunt u veelal weer enkele eeuwen verder in de geschiedenis duiken. In veel Rijksarchieven vindt men transcripties (letterlijk overgetypte versies) van deze registers. Dat leest in ieder geval iets gemakkelijker!
Andere registers die u in de Rijksarchieven kunt raadplegen zijn de zogenaamde Schepenregisters van de gemeentes. Daarin vindt u een keur van officiële aktes die werden opgetekend bij boedelscheiding, bij verkopen, bij voogdij enz. Daarin staan altijd de betrokken personen met naam en toenaam genoemd. Vaak vindt u er ook hun bezittingen in terug. Een ware schat voor de genealoog!
Vergeet ook niet de notariële aktes te raadplegen. Vraag het de archivaris, want het is niet altijd duidelijk bij welke notaris vanuit uw gemeente de meeste aktes werden opgemaakt. Als er in de door u gezochte gemeente geen notaris was gevestigd, was men aangewezen op een notaris elders. Uw archivaris kan u dan op de goede weg helpen.
Als u zo ver op weg bent, dan heeft u de smaak al aardig te pakken en zult u inmiddels de nodige ervaring hebben, zodat u zelf wel uw weg zult vinden in al die archieven. Wij wensen u heel veel succes met uw onderzoek en hopen dat u over enkele jaren de resultaten trots aan uw familieden kunt presenteren. Hetzij via Internet of in boekvorm.
Tenslotte
Tot slot wil ik u graag wijzen op een aantal pagina's die in deze rubriek staan. Het betreft hier allemaal genealogische informatie van ons dorp Baarle, Baarle-Hertog en Baarle-Nassau.
Verder heb ik een aantal pagina's opgenomen met links naar Websites waar u verder veel informatie kunt vinden. Gebruik ze, want ze zijn ervoor gemaakt. U zult versteld staan wat er op Internet al te vinden is. Toen wij in 1997 op Internet begonnen met de eerste versies van deze pagina's, was er zo'n 10% te vinden van er nu al te vinden is. De verwachting is dat de komende jaren deze hoeveelheid informatie nog zal verdubbelen. Gebruik het zou ik zeggen!
Verder beschikken we over een uitgebreide verzameling Genealogiën en Parochieregisters van dorpen uit de directe omgeving. Mocht u vragen hebben, stel ze dan gerust. Als we kunnen helpen, doen we dat graag. In deze rubriek is een speciaal formulier opgenomen waarmee u uw vragen kunt stellen. We hebben sinds mei 2005 ook een Genealogie Forum in de lucht, waarop u vragen kunt stellen per plaats in de Noorderkempen. Inmiddels hebben anderen dit idee ook al gekopieerd, dus u zult inmiddels meerdere fora ontdekken met allemaal hetzelfde doel: u helpen.
Nicole Ragas-Joosen
