"Altijd iemands huis, altijd iemands dorp…"

Als ik het goed begrijp is de redenering in het artikel 'Wat valt er nog te redden ()?': een slachtoffer van geweld wordt beter afgemaakt. Dat zal hem en zijn omgeving pijn besparen !!! Laat ons ernstig zijn. Hier wordt de pijn van mevr. Gillis misbruikt om de verkeerde mensen aan te vallen. De dorpskankers in Doel bevinden zich daar waar geen mensen wonen. Doel is nog steeds woongebied. Er wonen nog steeds 300 mensen. Legaal. Zij trachten hun huis en de buurt leefbaar te houden, maar worden tegengewerkt en ontmoedigd door een overheid die weigert de huizen die zijn opgekocht te verhuren. De overheid ziet dit patrimonium liever verkrotten en geplunderd worden. Miljoenen euro worden hierdoor weggesmeten. 40 huizen zijn reeds afgebroken, waaronder boerderijen, een smidse en enkele visserswoningen met erfgoedwaarde. De ‘dwangsloop’ kwam er omdat deze huizen zogenaamd ‘onveilig’ werden. Ja, wat gebeurt er niet allemaal als je huizen leeg laat staan en vensters en deuren openzet. Bij sommige huizen werden moedwillig dakpannen verlegd zodat regen en wind vrij spel kregen. In één huis werden zelfs vakkundig de ramen geramd ‘om nieuwe krakers te ontraden’ … en voor dit huis was er geen sloopvergunning. Het was zelfs niet onveilig. Nu wel natuurlijk… En laten we vooral zwijgen over de Rubensschuur - zeer waardevol volgens erfgoedspecialisten. Die is platgelegd – zomaar - na 3 ‘toevallige’ brandstichtingen.

In het dossier Doel wordt de overheid misleid en/of gegijzeld door een bepaalde havenkliek. Er zijn in economische kringen gelukkig ook nuchtere mensen. Geert Noels, economisch adviseur van Petercam, vraagt zich in de Knack van 1/08 luidop af of het Deurganckdok niet de vergissing van de eeuw is? Het dok heeft 650 miljoen euro gekost (3 x meer dan gepland!) en zal nog honderden miljoen kosten (spoorwegaansluiting door de Liefkenshoektunnel, baggerwerken, ...) maar brengt nauwelijks toegevoegde waarde (weinig jobs, veel verkeers- en milieuoverlast). Het zijn deze dingen die de pers als ‘waakhond van de samenleving’ door de mangel zou moeten halen, niet Doel en zijn bewoners, de slachtoffers. En waarom spreekt men nog steeds over krakers? Iedereen die in Doel woont betaalt huur. Er zijn geen krakers meer. Het dorp telt nog 300 bewoners, oude en nieuwe, zoals dit het geval is in zovele dorpen en van die 300 zetten velen zich in voor hun gemeenschap.

Niet alleen Doel 2020 is actief in Doel. Op Open Monumentendag hield het Hooghuis open deur. Colette Hermans, de eigenares (net 80 geworden!), verzorgde de rondleidingen in het renaissancegebouw. Kunstenares Denise Aerts stelde haar atelier open en Ullrich, Wim en Maya verzorgden een breugelmaal onder het motto 'Rubens ontmoet Brueghel'. Stuk voor stuk zijn zij inwoners van Doel (nieuwe en oude, voormalige krakers en eigenaars). 'Voor wie vecht Doel 2020?' vraagt uw journalist zich af. Voor deze mensen en die duizenden die hier gewoond en gewandeld hebben en er hun hart hebben verloren, zoals die man die na veertig jaar nog eens terug kwam naar het Hooghuis – zijn geboortehuis - en er zijn oude babysit terugvond! Zijn dit geen waardevolle dingen die de strijd voor het behoud van Doel verantwoorden? Doel is als een moeder. Zelfs als ze oud en versleten is, ben je haar respect verschuldigd. Dat is ook de bestaansreden van de Erfgoedgemeenschap Doel, een netwerk van nu al meer dan 100 erfgoed-, landschaps- en natuurverenigingen en ‘Doelbewuste’ enkelingen, dat ijvert voor het behoud van Doel. Erfgoed is een mensenrecht. Je natuurlijk en cultureel erfgoed is broodnodig om je als mens te ontwikkelen. Erfgoed mag daarom niet beperkt worden tot enkele chique trofeeën. Erfgoed zit in alles wat je omgeeft en zelf maakt. Wat voor jou waardevol is, is dat misschien niet voor iemand anders. Dat Doel voor enkele Antwerpse politici en havenmannen van nul en generlei waarde is, geeft hen niet het recht deze mening op te dringen aan iedereen. In de jaren ’60 wilde men in Gent het Gravensteen afbreken. In de jaren ’70 de Cogels-Osylei en de Spoorwegkathedraal in Antwerpen.

Je leefomgeving - waarin erfgoed een belangrijke plaats inneemt (van familiekiekjes tot wijdse polderlandschappen) is een tweede huid. Zelfs als die geschonden en verminkt is. In een leeg maanlandschap of een cleane industriële omgeving kan niemand lang toeven. Met je leefomgeving moet derhalve zorgvuldig worden omgesprongen. Veranderingen moeten kunnen, maar die moeten duurzaam worden gerealiseerd, rekening houdend met alle waarden, zowel de zachte erfgoedkundige als de harde economische én in samenspraak met alle actoren (burgers, boeren, milieubeschermers, bedrijven, …). Meer nog : zachte waarden als erfgoed, toerisme, de open landbouwruimte die de polder is, hebben een grotere toegevoegde waarde dan men zou denken. In Nederland heeft men dit begrepen. Daar berekent de overheid deze toegevoegde culturele waarde zelfs en komt men tot onthutsende cijfers (zie www.belvedere.nu). Niet alleen in Nederland is dit het geval. Een studie van Toerisme Provincie Antwerpen wijst uit dat in Antwerpen alleen al het fietstoerisme goed is voor 1.745 jobs en een jaaromzet van maar liefst 80 miljoen euro.

Laat ons eens kijken naar Doel. Jaarlijks komen 50 000 mensen met de overzet naar Doel. Maak van Doel een fietsknooppunt tussen Antwerpen, het Waasland en Zeeuws-Vlaanderen én laat de boot dagelijks varen om het woon-werk-verkeer Antwerpen-Waasland te verlichten en zowel Doel als heel Vlaanderen zal er wel bij varen. Mensen die in de haven werken kunnen er wonen en zich ontspannen. Dat laatste gebeurt reeds. Het personeel van de kerncentrale en de havenbedrijven begrijpt echt niet waarom het dorp waar hun stamkroeg zich bevindt moet verdwijnen…

Wie begrijpt nog waarom Doel moet verdwijnen? Het moet niet weg om economische redenen. Het kan juridisch niet weg en het kan mits enige visie een meerwaarde betekenen op vlak van transport, toerisme, bewoning en zelfs economie… Leg me nu opnieuw uit waarom Doel zou moeten verdwijnen? Of gaan we eindelijk eens rond de tafel zitten met goede be-doel-ingen!